Δεν είναι Αρβανιτάδες οι απόγονοι των Ζαλουφιωτών!
ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ
Γράφει ο ΓΡΗΓ. ΜΑΝΘ. ΜΗΛΙΩΝΗΣ
• Το ιστορικό της υπόθεσης έχει ως κατωτέρω συνοπτικά.
Περί το τέλος του ΙΔ’ αιώνα υπήρχε στο σημερινό χωριό Αετόπετρα (Κοσσόλιανη) Δωδώνης, Δήμου Μολοσσών στο Νομό Ιωαννίνων κωμόπολη ονομαζόμενη Λαζαράτες. Λόγω του ότι έλαβε χώρα καθίζηση – κατολίσθηση έφυγαν άπαντες, σε καιρό κατοχής της Ηπείρου, Θεσσαλίας – Μακεδονίας από τους Σέρβους του Στέφανου Δουσάν και πήγαν στο προάστιο του Αργυρόκαστρου, ιδρύσαντες χωριό με το ίδιο όνομα Λαζαράτες. Εκεί λόγω του ότι δεν είχαν κτήματα ταξίδευαν στη Θράκη επαγγελλόμενοι προφανώς τους κτίστες.
Στο σημερινό χωριό Αετόπετρα Ιωαννίνων έμειναν καμιά δεκαριά οικογένειες. Όταν έφυγαν ήταν Έλληνες, ελληνόφωνοι και η παράδοση κρατούσε μέχρι το 1945, αλλά και τώρα στους παλαιούς. Επειδή το 1940 χωριανοί μου στρατιώτες πήγαν στον πόλεμο στην Αλβανία και διαπίστωσαν ότι στους Λαζαράτες Αργυρόκαστρου κατοικούσαν και κατοικούν Τουρκαλβανοί, συμπεράναμε ότι εξισλαμίστηκαν και εξαλβανίστηκαν οι Λαζαριτινοί.
Παρακινήθηκα και έκανα έρευνα, διαπιστώνοντας ότι έφυγαν και από τους Λαζαράτες Αργυροκάστρου μάλλον αρχές ΙΗ’ αιώνα, αφού τον καιρό του εξισλαμισμού στη Βόρειο Ήπειρο, οι Λιάμπιδες είχαν εξισλαμιστεί και εξαλβανιστεί και πήγαν συν γυναιξί και τέκνοις, κοντά στην Ανδριανούπολη όπου έκτισαν χωριό, τρίτο κατά σειρά, όχι πλέον με το όνομα Λαζαράτες, αλλά Μεγάλο Ζαλούφλι! Τούτο το κατέγραψε το 1904 ο δόκιμος συγγραφέας Βασίλειος Ζώτος ή Μολοσσός από την Δρόβιανη Βορείου Ηπείρου στο έργο του «Δρομολόγιο Ελληνικής Χερσονήσου» τεύχος Ε’ σελίδα 607, 1904 και τους φέρνει Αλβανόφωνους, ενώ όταν έφυγαν από τους Λαζαράτες της Αετόπετρας λέγω πάλι ήσαν Έλληνες ελληνόφωνοι, Χριστιανοί. Φαίνεται από λόγους διώξεων, προ κειμένου να διασώσουν το Χριστιανισμό τους «Έχασαν την Ελληνική τους γλώσσα, εγκολπωθέντες την Αλβανική ομού με το προσωνύμιο ΑΡΒΑΝΙΤΑΔΕΣ…»! Έπαθαν δηλαδή ότι έπαθαν οι Καππαδόκες Πόντιοι κι άλλοι Έλληνες χειρότερα, που έγιναν Τουρκόφωνοι.
Πολλά χωριά στη Βόρειο Ήπειρο που έπαθαν τα ίδια εξετοπίσθηκαν για να αποφύγουν τους νεοφώτιστους εξωμότες.
Προς τιμή τους οι Λαζαριτινοί (Ζαλουφιώτες) κράτησαν την Ελληνική συνείδησή τους και παλλινόστησαν το 1922 στην Ελλάδα φαινομενικά «Ελληναρβανίτες», όμως ως διαπίστωσα από τα γραφόμενα στην εφημερίδα «ΣΤΟΧΟΣ» των Αθηνών της 6ης Ιανουάριου 1993, πειράθηκε να εκμεταλλευτεί η Αλβανική προπαγάνδα…
Πρέπει οι απόγονοι των Λαζαριτινών (Ζαλουφλιωτών) να μάθουν την πρώτη τους ρίζα, γιατί πιστεύω ότι δεν την γνωρίζουν και όσοι τυγχάνει να την γνωρίζουν, ασφαλώς γνωρίζουν τους Λαζαράτες του Αργυροκάστρου της Β. Ηπείρου, ενώ πρώτη τους ρίζα, αφετηρία και κοιτίδα είναι οι Λαζαράτες της Αετόπετρας Δήμου Μολοσσών Ιωαννίνων, όπου ακόμα υφίσταται το τοπωνύμιο… Στα χωριά που μένουν τώρα είναι ο τέταρτος σταθμός. Λέμε να κρατάμε τις παραδόσεις… Κατόπιν των παραπάνω εντεθέντων οι Ζαλουφιώτες (Λαζαριτινοί) να είναι υπερήφανοι, να καμαρώνουν, δεν είναι ΑΡΒΑΝΙΤΑΔΕΣ. Δεν έχουν καμία σχέση με τον Αρβανίτικο σύνδεσμο.
* * *
Σήμερα οι απόγονοι των Ζαλουφ/ωτών κατοικούν σε χωριά της Δυτικής Θράκης (Έβρο), με μεγαλύτερο το Ν. Χειμωνιό, σε 4 χωριά του Νομού Σερρών, στο Καλοχώρι Θεσσαλονίκης κ.λπ.