Διαχρονικά αδιάλλακτη, αδιάφορη η Ελληνική Πολιτική για τα ζωτικά προβλήματα της Βορείου Ηπείρου

Διαβάστε την επιστολή που ακολουθεί γραμμένη από τον Εθνομάρτυρα, Βασίλειο Σαχίνη το 1927 και σταλμένη προς το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος, με έντονες ανησυχίες και συγκεκριμένες προτάσεις για τη σωτηρία του τόπου μας. Η αδιαφορία ολοφάνερη. Τότε, πιο πριν κι η αποκορύφωση σήμερα.     

ΠΡΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ

Α.Υ.Ε., 1927, Α/5/Χ, άρ. 4975                                           Άργυρόκαστρον, 27 Μαρτίου 1927

Κύριε Υπουργέ,

Παρά τήν μήπω ἀναγνωρισθεῖσαν ύπό τῆς Ἀλβανικῆς Κυβερνήσεως ἰδιότητά μου ὡς Ἐκτάκτου Ἀναπληρωτοῦ το ένταῦθα Ὑποπροξενείου, καθῆκον ἐπιβαλλόμενον θεωρῶ νά φέρω εἰς γνῶσιν τῶν ἀρμοδίων μερικά στοιχεῖα ἐπί τῶν ζωτικῶν ζητημάτων τά μάλα ἐνδιαφερόντων τά ἡμέτερα ἐν Ἀλβανία συμφέρο­ντα.

Οἰκονομικόν. Μετά τήν ὑπό ἰταλικοῦ σχεδόν ὁμίλου ἳδρυσιν τῆς Εθνικῆς Τραπέζης τῆς Ἀλβανίας ή οἰκονομική ζωή τοῦ τόπου περιῆλθεν ποκλειστικώῶς εἰς ἰταλικάς χεῖρας καί οὒτε ή Τράπεζα Ἀθηνῶν οὒτε οἱονδήποτε ἂλλο ἳδρυμα εἶναι δυνατόν πλέον ν’ ἀναχαιτίση τήν τροπήν τοῦ ἀλβανικοῦ ἐμπορίου πρός ἂλλας κατευθύνσεις καί ἀγοράς.

Παρά τήν προνομιούχον ὃμως τῆς Ἰταλίας θέσιν ἐν Ἀλβανία, τό ἑλληνικόν ἐμπόριον θά εἶχε καί πάλιν εὐρύτατον στάδιον δράσεως, ἀν τά ἑλληνικά προϊόντα δέν ἐπλήρωνον εἰσαγωγικόν δασμόν ἀνώτερον τῶν ἰταλικῶν καί ἀν δέν ἐδημιουργεῖτο ἀτμοσφαῖρα δυσμενεστάτη διά τούς Ἓλληνας καί διά πᾶν ἑλληνικόν μετά τό Ἰταλοαλβανικόν Σύμφωνον τῶν Τυράννων. Ἀπό τῆς ἡμέρας ἐκείνης Κυβέρνησις καί ἀλβανικός λαός θεωρούν ὡς κώνωπα πάντα ξένον μή Ἰταλόν καί τά ζωτικώτερα τῶν ἑλληνικῶν ζητημάτων ἒλαβον κατωφέρειαν ἐπικίνδυνον καί οὐδεμιᾶς τυγχάνουν προσοχῆς.

Ἐκκλησιαστικόν καί σχολικόν. Καί εἰς τά δύο μᾶς ἐμπαίζουν οἱ Ἀλβανοί ἐφαρμόζοντες τό νεοτουρκικόν πρόγραμμα τῆς βαθμιαίας ἐξοντώσεως. Εἰς τό πρῶτον ἐνθαρρύνονται πολύ καί ἀπό την παπικήν καί ἰταλικήν έν γένει προπα­γάνδαν. Τά σχολικά μας πράγματα βαδίζουν πρός τόν μαρασμόν. Ή ἑλληνική γλῶσσα καί εἰς αὐτάς εἰσέτι τάς ἑλληνοφώνους κοινότητας ὑπονομεύεται, φιμοῦται καί περιορίζεται βαθμηδόν καί κατ’ ὀλίγον μέ πολλά σατανικά μέσα καί σχέδια ἲδια τή παμπονήρω καί ἀφαντάστως ὑπούλω […]1.

Ἀτυχῶς ὡς Ἓλληνες ἐδῶ δέν βαρύνομεν σήμερον οὒτε ἐπισήμως οὒτε μή. Τρανωτάτη ἀπόδειξις τό κατάντημα τῶν κτιρίων Ἀγίων Σαράντα, ἐξ ὧν οὐ μόνον διώκονται οἱ ἀρχαιόθεν Ἓλληνες κάτοικοι, ἀλλά καί καταδικάζονται νά πληρώσουν εἰς τόν ἂπληστον ἀλβανικόν Καιάδαν ποσά ἀπολύτως δυσανάλογα πρός τάς δυνάμεις των καί ὐπερογκώτατα. Παρά τά σοβαρώτατα ἐθνικά ζητή­ματα, τά ὁποῖα ἀπασχολοῦν σήμερον τήν Οἰκουμενικήν Κυβέρνησιν ἐπί τῆς ὁποί­ας τόσας ὡραίας ἐλπίδας βασίζουν οἱ ἀπανταχοῦ Ἑλληνες, καί παρά τήν λεπτήν καί ἂκρως συντηρητικήν διαχείρισιν τήν ὁποίαν ἐπιβάλλει τό ἀλβανικόν ζήτημα, ἡ Ἑλληνική Κυβέρνησις δέον νά δείξη ὃτι κήδεται τοῦ στοιχειώδους γοήτρου της καί τῶν ποικίλων ἐν Ἀλβανία συμφερόντων της. Χρειάζεται ἐπί τέλους καί ἐπίδειξις ὀλίγης ἰσχύος καί ἐπιβολῆς, διότι κατηντήσαμεν ἐξουθένημα τῶν Ἀλ­βανῶν καί περιήλθαμεν εἰς τελείαν νάρκην καί ἀδράνειαν. Ἲσως ό πόνος τῆς ἐθνικῆς ψυχῆς, Κύριε Ὑπουργέ, ὑπερεκχειλίζων ἐν τῆ παραφορᾶ μεγαλοποιεῖ καί δίδει ὑπερβολικόν χρῶμα εἰς τά γεγονότα, ἡ οὐσία ὃμως καί ή πραγματικότης εἶναι ὃτι σήμερον ἡ Ἑλλάς ὡς πρός τήν Ἀλβανίαν ἐπανῆλθεν ες τήν πρό τοῦ 1909 ἂψογον πρός τήν Τουρκίαν στάσιν της καί οἱ Ἀλβανοί εἶναι λαός θρασύτατος καί ὡς γνωρίζων καλῶς τήν ψυχολογίαν του, καθ’ ὃ ἀπό πολλῶν ἐτῶν ἐγκατεστημένος ἐνταῦθα, ὁ πονηρότερος καί ὑπουλώτερος τολμώ εἰπεῖν τῶν λαῶν τῆς Βαλκανικῆς.

Ἐάν τό Σεβαστόν Ὑπουργεῖον ἢθελε τείνει εὐήκοον οὗς εἰς τήν παροῦσαν μου, θά ἢμην εὐτυχής νά προσθέσω δι’ ἐπομένης μου καί μερικά ἀλλα πράγματα σχετικά μέ τήν χώραν ταύτην, τά ὁποῖα ή πεῖρα τῆς πολυετοῦς μου ἐνταῦθα διαμονῆς μ’ ἐδίδαξε.

Μετά τοῦ προσήκοντος σεβασμοῦ

Ἐκτακτος Ἀναπληρωτής Ὑποπροξενείου Ἀργυροκάστρου

Β. ΣΑΧΙΝΗΣ

1. Κενό στο κείμενο.