Η Βορειοηπειρωτική διανόηση νιώθει απογοήτευση

Του Θεοφάνη ΜΠΟΥΖΗ

Η διανόηση αποτελεί τον «εγκέφαλο» κάθε κοινωνίας, έθνους, κράτους, κοινότητας. Η μη σωστή λειτουργία του, αποσυντονίζει το ανθρώπινο οικοδό­μημα. Δυστυχώς, ο «εγκέφαλος» της Βορειοηπειρωτικής Κοινότητας, η δια­νόησή της σήμερα, κατά την δική μου άποψη, υπολειτουργεί, για να μην πω το ακραίο, πως ουσιαστικά δεν υπάρχει.

Θέλω να πιστέψω, πως οι απροσδιόριστοι στόχοι, που χαρακτηρίζουν την πορεία της Βορειοηπειρωτικής Κοινότητας στην Ελλάδα, οι λανθασμένες κι­νήσεις στην στρατηγική που επιλέξαμε να διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας, η ασαφής τακτική, που ακολουθούμε στις διάφορες δραστηριότητες, γενικά ο τρόπος, βάσει του οποίου έχουμε οργανωθεί, οφείλονται σε έναν μεγάλο βαθμό, στην υπολειτουργία της διανόησης, για να μην πω στην ανυπαρξία του ενεργού της ρόλου.

Η κατάντια της βορειοηπειρωτικής διανόησης

Σήμερα η πλειοψηφία των Βορειοηπειρωτών διανοουμένων, έχει εγκατα­σταθεί στην Ελλάδα. Εδώ, στην προσπάθειά της για επιβίωση, έχει μετατρα­πεί σε εργατικό δυναμικό. Αν εξαιρέσουμε σπάνιες περιπτώσεις, κυρίως από τον χώρο της ιατρικής, τους υπόλοιπους χθεσινούς διανοουμένους, θα τους βρεις να εργάζονται οικοδόμοι, κηπουροί, σερβιτόροι, ψήστες ή οικιακοί βοηθοί. Κανείς από αυτούς που πριν από δέκα χρόνια πρωτοστατούσαν με άλλους συναδέλφους Αλβανούς και φοιτητές, για τον εκδημοκρατισμό της Αλβανίας, δεν φαντάζονταν πως θα μεταμορφώνονταν τόσο εύκολα, τόσο απλά, σαν να μην συνέβη τίποτε, ο πολιτικός μηχανικός σε σοβατζή, η καθηγήτρια σε μπέιμπι σίτερ, ο λογιστής σε πωλητή και ούτω καθ’ εξής.

Σίγουρα δεν είναι προσβολή η δουλειά. Άλλωστε ήλθαμε για να εργαστούμε. Το κακό είναι η ολοκληρωτική αλλοίωση μιας γενιάς διανοουμένων. Η ελλη­νική πολιτεία ούτε καν ασχολήθηκε με την εν λόγω διανόηση. Την αγνόησε. Από μέρους τους, οι διανοούμενοι Βορειοηπειρώτες αποδέχθηκαν την μοίρα τους, προσαρμόστηκαν στις νέες συνθήκες. Δεν προσπάθησαν ν’ αποδείξουν τι είναι και τι μπορούν να κάνουν.

Η βορειοηπειρωτική διανόηση βρίσκεται σήμερα σε βαθύ λήθαργο. Και­ρός είναι να ξυπνήσει. Να αποδείξει την ύπαρξή της, τις αξίες της. Πρέπει να το πράξει όχι μόνο για του λόγου της, αλλά και για όλη την Βορειοηπειρωτική Κοινότητα. Προσωπικά δεν αμφιβάλλω πως ανάμεσα σε δεκάδες διανοου­μένους Βορειοηπειρώτες, υπάρχουν «μυαλά», τα οποία θα μπορούσαμε να τα συγκρίνουμε με την αξία που έχουν οι μυς του Πύρρου Δήμα. Αμφιβάλλετε; Ίσως! Ας μην ξεχνάμε όμως πως κάπως έτσι με αμφιβολίες, δυσκολίες, γιατί όχι και εμπόδια, άρχισε πριν από χρόνια η ανοδική πορεία των σημερινών Ολυμπιονικών από την Βόρειο Ήπειρο.

Επιμένω σ’ αυτό, γιατί γνωρίζω καλά πως δεκάδες Βορειοηπειρώτες διανοούμενοι, προσωπικότητες με κύρος σε διάφορους κλάδους της επιστή­μης, της τέχνης, του πολιτισμού, που στο πρόσφατο παρελθόν στην Αλβανία αφοσιώθηκαν ολοκληρωτικά στο επάγγελμά τους (αδιαφορώντας όσο το δυ­νατόν μπορούσαν για την «κόκκινη γραμμή») γιατροί, πολιτικοί μηχανικοί, καθηγητές, γεωπόνοι, οικονομολόγοι, καλλιτέχνες, κ. α., αποτελούν ένα ποιοτικό δυναμικό, που θα μπορούσε σήμερα να βοηθήσει την περαιτέρω πορεία της Βορειοηπειρωτικής Κοινότητας και όχι μόνο.

Δεν είναι σε καλύτερη μοίρα οι καλλιτέχνες και λογοτέχνες μας

Προσωπικά, δεν ανήκω στον κλάδο των καλλιτεχνών και λογοτεχνών, άσχετο εάν τα νεανικά μου απραγματοποίητα όνειρα με οδήγησαν σε αυτόν, ωστόσο αναφέρομαι στους ανθρώπους της τέχνης και των γραμμάτων, χωρίς να παρεξηγηθώ, γιατί θεωρεί πως αυτοί έχουν την δυνατότητα να προσφέρουν πιο δυναμικά στην πνευματική ανάταση της πονεμένης Βορειοηπειρωτικής Ρωμιοσύνης και στην αντάξια ένταξη των συμπατριωτών μας στην ελληνική πραγματικότητα. Έχουν την δυνατότητα να προβάλλουν τις πνευματικές αξίες του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού και ν’ αποδείξουν τον δημιουργικό πλούτο και το αστείρευτο ταλέντο των παιδιών μας, κάτι πολύ αναγκαίο για την εποχή μας.

Επιπλέον, στον συγκεκριμένο κλάδο της διανόησης, παρατηρώ μία εν­θαρρυντική κινητοποίηση που δικαιούνται όχι απλώς επαίνων αλλά και συ­μπαράστασης όλων των Βορειοηπειρωτών. Παρ’ όλες τις αντίξοες συνθήκες, οι λογοτέχνες και καλλιτέχνες μας, δεν έχουν πάψει ποτέ το δημιουργικό τους έργο. Σε αυτή την προσπάθεια είναι γεγονός ότι αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες. Στερούνται πολλών για την επιβίωσή τους και ακόμη περισσότερο για την ομαλή πορεία του δημιουργικού τους έργου και την προβολή του. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για την δημοσιογραφία μας, που βρίσκεται σε μαύρο χάλι. Γι’ αυτά τα ζωτικά μας προβλήματα, λείπει το ενδιαφέρον από την επίσημη ελληνική πολιτεία.

Με την ευκαιρία της έκδοσης του πρώτου φύλλου της εφημερίδας «ΑΦΥ­ΠΝΙΣΗ», που στοχεύει να εκφράσει τον πνευματικό μας κόσμο, θα ήθελα να απευθυνθώ σε όλους τους Βορειοηπειρώτες διανοουμένους, που ζουν και ερ­γάζονται στον ελλαδικό χώρο και να μοιραστώ μαζί τους μερικές σκέψεις, οι οποίες ίσως να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την μελλοντική μας πορεία.

Η πρώτη μου σκέψη στρέφεται σ’ ένα όραμα οργανωμένης πορείας της Βορειοηπειρωτικής διανόησης του ελλαδικού χώρου. Νομίζω ότι, έχουν ωρι­μάσει οι συνθήκες, ώστε αυτό το σημαντικό κομμάτι των Βορειοηπειρωτών της τέχνης και των γραμμάτων να δώσει την δική του οργανωμένη παρουσία, ν’ αποκτήσει τον δικό του οργανωτικό φορέα.

Η αξιέπαινη πρωτοβουλία του δημοσιογράφου Αλέκου Χατζή και των συ­νεργατών του, ας χρησιμεύσει ως παράδειγμα προς μίμηση. Θα επιθυμούσα η Σύνταξη της εφημερίδας ν’ αποτελούσε τον συντονιστικό πυρήνα που θα αναλάβει να φέρει σε πέρας αυτήν την προσπάθεια.

Η δραστηριότητα του οργανωτικού φορέα, με συγκεκριμένα τμήματα, βά­σει ειδικοτήτων, να επιδιώξει την εξασφάλιση διασυνδέσεων με τους αντι­στοίχους ελλαδικούς φορείς. Ίσως με αυτόν τον τρόπο, οι Έλληνες διανοού­μενοι νιώσουν και ζήσουν πιο κοντά τους προβληματισμούς μας. Ας ελπίσουμε πως από τις διασυνδέσεις, θα προκόψει μία πιο αποδοτικότερη ανταπό­κριση και συμπαράσταση.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική πολιτεία μπορεί να προσφέρει αξιόλογες υπηρεσίες για μας τους διανοουμένους Βορειοηπειρώτες με διάφορες καινοτομίες συνεργασίας με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, όπως συνερ­γασίες με εκδοτικούς οίκους, με κεντρικές εφημερίδες και γενικά με τα Μ. Μ. Ε. Νομίζω ότι το ελάχιστο που οφείλει η ελληνική πολιτεία, είναι να κατα­γράψει και να γνωρίζει το δυναμικό της Βορειοηπειρωτικής διανόησης και να προσφέρει την βοήθειά της για την δυνατή απασχόλησή της.

Στο εξώφυλλο: «Λαϊκό Βήμα» 1988. Ο αρχισυντάκτης, Θανάσης Σούτζιος και ο υπεύθυνος της λογοτεχνικής σελίδας, Ανδρέας Ζαρμπαλάς.

«Αφύπνιση», Μάρτιος 2002