Η δίψα για παιδεία στα γονίδια των Δεροπολιτών

Του Βασίλη Γ. ΛΑΧΑΝΑ

Ας πάρουμε μια νοσταλγική γεύση από ντοκουμέντα και αναμνήσεις του παρελθόντος.

Έτος 1947. Για πρώτη φορά στο χωριό Βουλιαράτι της Άνω Δερόπολης, άρχισε να λειτουργεί το πρώτο γυμνάσιο (τότε το ονομάζαμε 7ταξιο, τρεις τάξεις μετά το δημοτικό).

Συνέχισαν, αυτή τη σχολή, μαθητές που είχαν τελειώσει το δημοτικό στα πλησιέστερα χωριά: Γεωργουτσάτι, Ζερβάτι, Βόδριστα, Βοδίνο. Επίσης ήταν αρκετοί μαθητές και από τα μακρινά χωριά: Σωτήρα, Κρυονέρι, Κακαβιά, Κλεισάρι, Δρόβιανη…

Οι δυσκολίες τεράστιες, πολλές οι ώρες της πεζοδρομίας, από το σπίτι στο σχολείο και επιστροφή, μέσα στην κακοκαιρία του χειμώνα, στη ζέστη του καλοκαιριού σε κακοτράχαλους πεζόδρομους … χωρίς κανονική ενδυμασία, υποδομή ακόμα και διατροφή.

Οι τάξεις με πολλούς μαθητές, χωρίς τις απαραίτητες συνθήκες, με έλλειψη διδακτικού υλικού, χωρίς βιβλία (σχεδόν όλες οι ύλες γινόταν με σημειώσεις κατά την ώρα διδασκαλίας. Εάν δεν επαρκούσε ο χρόνος, δάσκαλοι και μαθητές έμεναν στην τάξη και μετά του κανονικού σχολικού ωραρίου.)

Τεράστιες ήταν επίσης, οι δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι μαθητές από τα μακρινά χωριά που στεγάζονταν σε σπίτια στο Βουλιαράτι. Επέστρεφαν στην οικογένεια τους κάθε Σάββατο απόγευμα. Στην επιστροφή έπαιρναν το φαγητό, σχεδόν όλα τα τρόφιμα της εβδομάδας από το σπίτι… Φαντάσου… μαθητές ηλικίας 11 – 14 ετών…

Το σπουδαίο, οι ποιο πολλοί αρίστευαν και ακολουθούσαν ανώτερες σχολές.

Στα 18 χωριά της Άνω Δερόπολης λειτούργησαν 18 νηπιαγωγεία, 19 δημοτικά σχολεία, 10 8τάξια (γυμνάσια), δύο λύκεια με 120 – 130 εκπαιδευτικούς. (Αυτά τα στοιχεία είναι από το σχολικό έτος 1990-1991, πριν ξεκινήσει η μαζική φύγει.)

Στο Βουλιαράτι, που ξεκίνησε το πρώτο γυμνάσιο και λύκειο και έφθασε να έχει άνω από 350 – 400 μαθητές, πριν το 1991, σήμερα είναι το μοναδικό σχολείο που λειτουργεί στην περιοχή της Άνω Δερόπολης, με 11 εκπαιδευτικούς και 60 μαθητές – ελάχιστοι είναι από τα χωριά μας.

Αφορμή για να γράφουμε αυτό το κείμενο, έγινε ένα πολύτιμο κειμήλιο του αείμνηστου άξιου δασκάλου, Λάζαρου Σ. Ζώτου από την Κακαβιά. Παρουσιάζω μια σελίδα από τα τρία σχολικά τετράδια – βιβλία του γυμνασίου που μας τα παρουσίασε ο αδελφός του, Χρήστος Ζώτος – συνταξιούχος δάσκαλος. Επίσης και μια μνημειακή συνομιλία που είχα με την συνταξιούχο δασκάλα, Αμαλία Β. Κώτσια – Μάστορα από το Βοδίνο και αυτή από τους πρώτους μαθητές, αριστούχα, όπως και ο Λάζαρος, μας περιέγραψε τις δυσκολίες και τα περιστατικά από τα πρώτα μαθητικά χρόνια στο πρώτο γυμνάσιο του Βουλιαρατιού.

Αυτό που διέκρινε πάντα τους Δεροπολίτες, ήταν η δίψα για παιδεία και για πολιτισμό !!! Το έχουν και το λένε τα γονίδιά τους!!!