Λευτέρης ΚΑΛΛΟΣ: «Επιμένω να είμαι κοντά στον τόπο μου για να τον βοηθώ καλύτερα»

(Συνέντευξη)

Του επιχειρηματία Λευτέρη Κάλλου δεν του αρέσει να δίνει συνεντεύξεις. Ενώ του ζητούσαμε συνάντηση,  συνέχεια, μας την ανέβαλε, γιατί ήταν «απασχολημένος», δεν έπαιρνε, «ανάσα» από την πολύ δουλειά. 

Στόχος του Λευτέρη, είναι να κερδίζει, να πετυχαίνει συνέχεια. Όμως, αισθάνεται μεγάλη χαρά, διπλή χαρά, όταν  προσφέρει δουλειά στους ανθρώπους.    

Ερ: Πότε κάνατε το πρώτο βήμα στον τομέα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας; 

Απ: Το ‘92 με ‘93. Είχε προηγηθεί η ιδέα νωρίτερα. Δεν μπήκα σε ξένο χωράφι. Ασχολήθηκα με το εμπόριο, που είναι το χωράφι μου. Διέθετα αρκετές γνώσεις από το οικονομικό πανεπιστήμιο, μα και πλούσια πείρα από τα επτά – οκτώ χρόνια εργασίας ως οικονομολόγος σε κρατική εμπορική επιχείρηση.    

Ερ: Με ποια προϊόντα ξεκινήσατε το εμπόριο; 

Απ: Με τσίχλες, με ομπρέλες, με ρυζομακάρονα, ζάχαρη, αλεύρι, αλάτι… Ο κόσμος, όσο φτωχός κι αν είναι, θα βρει τα λεφτά για να αγοράσει τα απαραίτητα προϊόντα διατροφής. Το βράδυ κανείς, μα κανείς, δεν πάει για ύπνο νηστικός.

Ερ: Ποια ήταν η αρχική σας  επένδυση;  

Απ: Γελάω όταν τη θυμάμαι. Για τη μεταφορά των προϊόντων αγόρασα ένα παλιό φορτηγό που, αν του έριχνες κάποια κιλά παραπάνω από το κανονικό βάρος, άρχιζε να  κωλώνει. Τα προϊόντα τα συγκέντρωνα σε μια αποθήκη. Φορτηγό κι αποθήκη, αυτή ήταν όλη – όλη η αρχική μου επένδυση.   

Ερ: Κάποιες δυσκολίες του ξεκινήματος… 

Απ: Σε κάθε ταξίδι, στην αρχή, συνόδευα κι εγώ τον οδηγό. Νύσταζα δίπλα του. Έφτανα στην Αθήνα, άδειαζα την τρύπια τσέπη αγοράζοντας προϊόντα στις εταιρείες και γύριζα. Στο ξεκίνημα χειλόσκαγα για να  τα πουλήσω. Δεν προχωρούσαν με τίποτε. Επόμενο ήταν. Ο κόσμος ήταν φτωχός.   

Ερ: Πώς διανέμονταν τα προϊόντα; 

Απ: Οι πελάτες ερχόταν μόνοι τους στην αποθήκη για εφοδιασμό. Οι περισσότεροι ήταν φίλοι και γνωστοί μου από κοντινές πόλεις και χωριά. Παρόλο που οι τιμές ήταν χαμηλές, τόσο που δεν υπήρχε περιθώριο για άλλη μείωση, οι πιέσεις πήγαιναν σύννεφο. Τις είχες λιανοτράγουδο καθημερινό στο αφτί. Μπούχτιζες.       

Ερ: Δουλεύατε τοις μετρητοίς ή υπήρξε κάποιο είδος διευκόλυνσης;  

Απ: Να σας εξηγήσω. Αν δεν σε ξέρουν, δεν σου εμπιστεύονται προϊόν χωρίς λεφτά στο χέρι. Για να πείσω τις εταιρείες, να τους δώσω δείγματα γραφής για  την αξιοπιστία μου, πέρασε αρκετός καιρός. Όταν με διευκόλυναν εμένα, τότε διευκόλυνα κι εγώ άλλους. Τους αξιόπιστους πελάτες μου. Είχε, εννοείται, και το ρίσκο μέσα η εφαρμογή του νέου εμπορικού συστήματος. Ασφαλώς, ήταν υπολογισμένη και κάποια χασούρα, μέσα σε όλο αυτό το εμπορικό παιχνίδι.      

Ερ: Υπήρχαν από τότε, μέσα στο μυαλό σας, μελλοντικά επιχειρηματικά σχέδια;

Απ: Να λέμε την αλήθεια, όχι. Μέσα στην πυκνή ομίχλη εκείνης της δύσκολης εποχής, όσο κι αν ήθελες, δεν μπορούσες να δεις μακριά. Κοιτούσες όσο σε έπαιρνε. Ήταν ερασιτεχνικό το εμπόριο. Δεν είχε προοπτική και το ρίσκο ήταν μεγάλο. Από στιγμή σε στιγμή, από διάφορους λόγους και αιτίες, μπορούσες να χάσεις τα λεφτά. Τα λίγα λεφτά. Τα μεγάλα όνειρα τα κάνεις όταν έχεις πολλά λεφτά. Δουλειά της άρπα – κόλλας ήταν το ξεκίνημα. 

Ερ: Τι είναι η ποιότητα για σας; 

Απ: Από την αρχή, που ξεκίνησα το εμπόριο, ένα πράγμα είχα ριζωμένο στο μυαλό μου: Να δουλέψω με ποιοτικά προϊόντα. Ποτέ δεν πίεσα το εργοστάσιο να ρίξει την τιμή εις βάρος της ποιότητας. Πουλούσα λίγο και καλό πράγμα στην αρχή. Σιγά – σιγά πούλησα περισσότερο και ξανά ποιοτικό. Θέλω να πιστεύω ότι κι η επιμονή μου στην ποιότητα σφράγισε το μέλλον της δουλειάς μου.  

Ερ: Μέσα σε όλη την πορεία σας, στήσατε και γραμμή παραγωγής χαρτιού υγείας.

Απ: Ήταν λανθασμένη η επιλογή. Έχασα χρόνο. Με μικρή επένδυση δεν μπορείς να ανταγωνιστείς. Αποτυχαίνεις στην ποσότητα, αλλά και στην ποιότητα. Βασικά στην ποιότητα. Από αυτό το λάθος έμαθα πολλά. Πώς να κινηθώ στην πορεία μου πιο προσεχτικά και να πετύχω στόχους. 

Ερ: Πότε μπήκατε σε σωστή τροχιά, σε σοβαρή, συγκροτημένη επιχειρηματική δραστηριότητα;

Απ: Μετά από 3-4 χρόνια, όταν δημιουργήσαμε ικανοποιητικό κεφάλαιο. Μόνο τότε μας δόθηκε η δυνατότητα να σκεφτούμε διαφορετικά. Επομένως, και να πράξουμε διαφορετικά. Να διαχειριστούμε ορθολογικά αυτό το κεφάλαιο. Εφαρμόσαμε συγκεκριμένο πρόγραμμα προοπτικής, στηριγμένο σε  ισχυρές επιχειρηματικές αρχές και νόμους. Τότε δημιουργήσαμε αντιπροσωπεία σε κάθε πόλη. Δηλαδή πήγαμε κοντά στον καταναλωτή. Με ποιότητα, πολιτισμένη συμπεριφορά και καλύτερη τιμή.  

Ερ: Δηλαδή, θέλετε να πείτε ότι τότε μπάσατε το σύγχρονο επιχειρηματικό σύστημα;  

Απ: Ακριβώς. Κι ήμασταν από τους πρώτους. Η κάθε αντιπροσωπεία στελεχώθηκε βάσει σωστών κριτηρίων. Κι όλες δικτυώθηκαν με το κέντρο. Από αυτό το σημείο και πέρα, ξεκίνησε να λειτουργεί κάλλιστα το επιχειρηματικό κομμάτι. Τίποτε πια δεν είναι τυχαίο, αποφεύχθηκε το ρίσκο. Ελέγχονται τα πάντα, ακόμα και κάθε λεπτομέρεια. Ξέρεις καλά που πας και δεν φοβάσαι την χρεοκοπία.    

Ερ: Αν εμπορεύεστε ακόμα ορισμένα παλιά προϊόντα;  

Απ: Δεν βρίσκεις ούτε ίχνος από παλιό προϊόν. Τα αλλάξαμε όλα. Τυποποιήσαμε περίπου το 45 τοις εκατό των βασικών προϊόντων μας. Είναι όλα αυτά που φέρουν πάνω την επωνυμία «ELKA». 

«ELKA» ανέφερε ο Λευτέρης κι έτρεξε ο νους μας στη διαφήμιση που παίζει συνέχεια στις οθόνες των τηλεοράσεων, που φιλοξενείτε στις σελίδες των εφημερίδων, κλπ, κλπ,…  

Ερ: Πότε ξεκινήσατε να διαφημίζεται τα προϊόντα σας;

Απ: Η διαφήμιση, σαν μορφή προώθησης των προϊόντων μας, ξεκίνησε από τότε που άρχισε να εκπέμπει ο πρώτος ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός KLAN στην Αλβανία. Μάθαμε πρώτα τι είναι η διαφήμιση, σε τι εξυπηρετεί και μετά μπήκαμε στο χορό.   

Ερ: Ο κόσμος βλέπει τη διαφήμιση και πάει και βουτάει τα προϊόντα αμέσως;! 

Απ: Η διαφήμιση δεν αποδίδει αμέσως. Την επόμενη δεν γίνεται το σώσε. Το θέμα είναι: όταν ο καταναλωτής πάρει το προϊόν και το δοκιμάσει, να του αρέσει και να το ξαναγοράσει. Για να συμβεί αυτό, το προϊόν πρέπει να είναι ποιοτικό. Και η «ΕLΚΑ» δουλεύει μόνον με ποιοτικά προϊόντα. Διαφημίζει μόνον ποιοτικά προϊόντα. Γι’ αυτό και έφτασε μέχρι εδώ. Η «ΕLKA» είναι ανταγωνίσιμη εταιρία, προχωράει σταθερά και θα φτάσει στον προορισμό της.   

Ερ: Το κέντρο της επιχείρησης, είναι στα Βρυσερά. Αρκετά μακριά από το βασικό μέτωπο,  τα Τίρανα.

Απ: Τώρα, με τα σύγχρονα μέσα, που διαθέτουμε, δεν υπάρχει «μακριά», δεν υπάρχει πρόβλημα. Όπου και να είσαι, παρακολουθείς και διευθύνεις τη δουλειά σου. Όμως, το να είσαι ο ίδιος επιτόπου, είναι ότι καλύτερο. Η ευαισθησία  για τον τόπο μου, με αναγκάζει να μείνω κοντά του. Για  να βοηθώ όσο μπορώ. Ένα πρόσφατο δείγμα γραφής είναι και η εγκατάσταση του εργοστασίου παραγωγικής κρουασάν στο κέντρο της επιχείρησης. Στο οποίο εργάζονται, κρατώντας την οικογένεια στο χωριό,  πολλοί Δροπολίτες. Επιμένω, είμαι κοντά στα χωριά μας, στην περιοχή μας, στον τόπο μας, για να βοηθάω καλύτερα. 

Μέσα στο εργοστάσιο, καθώς το επισκεπτόμουν, πραγματικά έμεινα άφωνος. Δεν είχα δει στο είδος άλλο τόσο ευρύχωρο και τόσο σύγχρονο εργοστάσιο.

Ερ: Για να κατασκευάσετε το εργοστάσιο, θέλω να πιστεύω ότι «βουτήξατε» κάποια επιδότηση; Και κλειδαριά στο στόμα, για να μην το μάθει κανείς…!!!

(Γελάει). 

Απ: Πίστεψέ με, ποτέ δεν άπλωσα χέρι. Οϋτε ζήτησα, μα ούτε πήρα ποτέ δανεικά, γιατί δεν ήξερα αν θα μπορέσω να τα επιστρέψω. Έπειτα, αυτή η δουλειά θέλει τρεξίματα κι αλισβερίσια κι εγώ δεν τα μπορώ. Ούτε τα πάω. Ό,τι πέτυχα μέχρι σήμερα, είναι καρπός του μόχθου μου. Των συγκροτημένων πρωτοβουλιών. Της προσοχής και της αφοσίωσης. Το εργοστάσιο, που μπορεί να εφοδιάσει με κρουασάν άνετα πέντε Αλβανίες, αν ήταν άλλος, που θα διέθετε και το απαραίτητο κεφάλαιο, δεν θα τολμούσε να το κατασκευάσει, λόγω της δυσκολίας στη διείσδυση στην αγορά. Είναι δικτυωμένη η πώλησή μου. Το κρουασάν θα περάσει τα σύνορα. Θα πάει στο Κόσσοβο, στα Σκόπια, κτλ. Ένα πράγμα μένει για μας. Να προσέχουμε την ποιότητα και να βγαίνουμε στην αγορά με καλή τιμή. 

Ερ: Τι συνέβη το ’97, με την εμπόλεμη κατάσταση στην Αλβανία;

Απ: Δεν ήταν πόλεμος, ήταν αναρχία. Ρεμπελιό. Πολλοί επιχειρηματίες τα μάζεψαν κι έφυγαν. Εγώ έμεινα εδώ, πάνω στη δουλειά. Εννοείται με σωματοφύλακες. Η δουλειά έπρεπε να συνεχιστεί κι εκείνη τη δύσκολη περίοδο.  

Ερ: Δουλεύατε με τα τελωνεία, που ήταν ξέφραγο αμπέλι.

Απ: Τα τελωνεία πράγματι ήταν ανοικτά, ελεύθερα. Όποιος δεν ήξερε πώς λειτουργούσαν τα πράγματα, θα έλεγε ότι η «ΕLΚΑ» και κάθε «ΕLΚΑ», τώρα τα κονομάει με άνεση. Μαζεύει τα λεφτά με τη σέσουλα. Περνούσαμε τα προϊόντα ατελώνιστα, όμως, οι τιμές ήταν πεσμένες στο απροχώρητο. Δουλέψαμε με το κεφάλι στο σακούλι, με μηδαμινό κέρδος. 

Ερ: Η εταιρεία είναι χορηγός  σε διάφορες εκδηλώσεις, στηρίζει την έκδοση βιβλίων, κτλ.

Απ: Περνάν από τα γραφεία μου πολλοί και διάφοροι. Ζητάν βοήθεια και την παίρνουν απλόχερα. (Κανείς δεν έφυγε με άδεια χέρια). Κάποιοι πήραν λεφτά, άλλοι αναψυκτικά και διάφορα προϊόντα. Πάντα δίνω. Κι όταν δίνεις, παίρνεις περισσότερα. Απ’ όλα τα άτομα που έρχονται για βοήθεια, συγκρατώ στο νου μου μόνον λίγα.  

Ερ: Σε ποια θέση εντάσσεται η ΕLΚΑ όσον αφορά  το γενικό κεφάλαιο και την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Αλβανία; 

Απ: Είναι μέσα στις τρεις πρώτες. Οι δύο είναι Ελλήνων μειονοτικών.  

Ερ: Σας πέρασε ποτέ από το νου να ασχοληθείτε με την πολιτική;  

Απ: Ένα κουστούμι, που δεν μου πάει, δεν το φοράω. Στη ζωή μου οδηγούμαι από αρχές, που τις σέβομαι φανατικά. Τα πρώτα χρόνια (μετά το ‘90) χίμηξαν όλα τα κόμματα, ποιο να με μπάσει στο λούκι του. Δεν τα κατάφερε, όμως, κανένα. Το πιστεύω μου, δεν μπορεί κανείς να μου το αλλάζει, ούτε το διαπραγματεύομαι.   

Ερ: Αν δεν πετυχαίνατε επιχειρηματικά ίσως να πολιτευόσασταν κάποια στιγμή.  

Απ: Με τίποτε. Θα έμενα, ξανά, εκτός πολιτικής. 

Ερ: Οι πολιτικοί ή οι επιχειρηματίες, θα φτιάξουν το νέο κόσμο του μέλλοντος; 

Απ: Σίγουρα οι επιχειρηματίες. Αυτοί χαράζουν το δρόμο. Οι πολιτικοί τους  ακολουθούν.  

Ερ: Πώς βλέπετε την πολιτική στον τόπο μας; 

Απ: Ένα θα σας πω, που είναι και το πιστεύω μου. Η Ομόνοια επιθυμώ να είναι η στέγη όλων μας. Από κει και πέρα, ο καθένας μπορεί να πηγαίνει σε όποιο κόμμα θέλει. 

Ερ: Σε ποια φάση θεωρείτε ότι βρίσκεται  ο τόπος μας σήμερα;  

Απ: Άδειασε. Με σκοτώνει ο άδειος τόπος, τα παρατημένα  χωριά. Προχώρησε η εγκατάλειψη σε βαθμό που σε τρομάζει. 

Ερ: Ελπίζετε στον επαναπατρισμό;

Απ: Είναι μια σειρά από λανθασμένες πρακτικές του παρελθόντος, και σημερινές ακόμα, που σου θολώνουν την ελπίδα του επαναπατρισμού. Λόγου χάρη, αν κάποιος θέλει να ασχοληθεί με τη γεωργία, να αξιοποιήσει τα χωράφια του, αμέσως του βγαίνει μπροστά ένα τεράστιο εμπόδιο. Τα σκορπισμένα χωράφια. Έγινε μεγάλο λάθος την περίοδο που μοιράστηκε η γης.    

Ερ: Λέτε ότι ποτέ δεν δουλέψατε με συνέταιρο, με ορισμένους επιλέξατε μόνο την περιοδική συνεργασία.

Απ: Συνέβηκε αυτό, επειδή με τις ιδιοτροπίες που έχω στη δουλειά, δεν θέλησα να στεναχωρήσω κάποιον. Επιμένω σε ορισμένα πράγματα που σε άλλους φαίνονται ασήμαντα. Αυτό το «ελάττωμα» σε φέρνει, σίγουρα, σε ρήξη. Μόνος μου τα πάω καλύτερα.

Ερ: Ποιες είναι οι σχέσεις μεταξύ Ελλήνων μειονοτικών επιχειρηματιών: Αν συναντιέστε, κάνετε παρέα, πίνετε καφέ μαζί;

Απ: Είναι καλές. Όταν βρίσκουμε ελεύθερο χρόνο, καθόμαστε μαζί στο καφενείο, στο εστιατόριο… Λέμε διάφορα. Και κυρίως ανταλλάσσουμε γνώμες για τη δουλειά…

Ερ: Διατυπώσατε: «Η επιχείρηση δεν κάνει πίσω, προχωράει ομαλά…, είναι δύσκολο να χρεοκοπήσει». Δηλαδή η «ΕLΚΑ» έχει μεγάλο κεφάλαιο, ο Λευτέρης Κάλλος έχει πολλά λεφτά;  

Απ: Πιστέψτε με. Δεν μου αρέσουν πια τα λεφτά. Μου αρέσει η δουλειά. Η επιχείρηση να ανεβαίνει. Να προσφέρει τις υπηρεσίες της στο κοινό. Να προσφέρει αδιάκοπα σε νέο προσωπικό δουλειά. Και κυρίως σε Έλληνες μειονοτικούς, που είναι η αδυναμία μου.