Ποιος θα μπορούσε να είναι ο επόμενος πρόεδρος της Αλβανίας;

Με τη θητεία του σημερινού προέδρου Ilir Meta’s να λήγει το καλοκαίρι, οι φήμες ήδη οργιάζουν για το ποιος θα τον αντικαταστήσει. Είναι απίθανο να θέσει υποψηφιότητα για δεύτερη θητεία, αλλά είναι πιο πιθανό ο νέος πρόεδρος να επιλεγεί από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, καθώς αυτό έχει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Οι Σοσιαλιστές θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια να παρουσιάσουν την επιλογή ως διακομματική, ενώ θέλουν επίσης να αποφύγουν το λάθος που έκαναν με τον Meta: να συμμαχήσουν δηλαδή μαζί του προτού αυτός συνταχθεί με το Δημοκρατικό Κόμμα.

Το Exit ρίχνει μια ματιά σε μερικούς από τους πιθανούς και απίθανους υποψήφιους για την ηγεσία του αλβανικού κράτους.

Jozefina Topalli

Μια πιθανή επιλογή του Δημοκρατικού Κόμματος είναι η Jozefina Topalli, πρώην πρόεδρος του αλβανικού κοινοβουλίου μεταξύ 2005 και 2013, ενώ πρώην αντιπρόεδρος του PD. Αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Shkoddra με διπλή ειδίκευση στα μαθηματικά και τη νομική και στη συνέχεια σπούδασε διεθνείς σχέσεις στην Ιταλία. Στη συνέχεια έλαβε το μεταπτυχιακό της στη δημόσια διοίκηση και τις ευρωπαϊκές σπουδές από το Πανεπιστήμιο των Τιράνων πριν ολοκληρώσει το διδακτορικό της. Μιλάει αγγλικά, ιταλικά, γαλλικά, ρωσικά και αλβανικά.

Η Topalli θα ήταν μια διπλωματική λύση. Έχει συγκεντρώσει μια σειρά από βραβεία και τιμητικές διακρίσεις κατά τη διάρκεια του έτους, ενώ μέχρι τώρα δεν έχει αναφερθεί καμία εμπλοκή της σε σκάνδαλα -κάτι σπάνιο για τους Αλβανούς πολιτικούς. Αν και είναι υποψήφια του PD, θα μπορούσε ίσως να την υποστηρίξει και το PS επειδή είναι γυναίκα -κάτι που ταιριάζει στη «φεμινιστικό» image του κόμματος- και έχει αναλάβει κρίσιμο κοινοβουλευτικό ρόλο για πολλά χρόνια.

Elisa Spiropali

Στέλεχος του Σοσιαλιστικού Κόμματος, η Spiropali είναι υπουργός κρατικών σχέσεων με το κοινοβούλιο στην κυβέρνηση του πρωθυπουργού Edi Rama. Γεννήθηκε στα Τίρανα και κέρδισε υποτροφία του United World Colleges ως μία από τις πέντε καλύτερες φοιτήτριες στην Αλβανία. Πήρε δίπλωμα από κολέγιο στον Καναδά πριν συνεχίσει τις σπουδές της στις ΗΠΑ, όπου έλαβε τιμητικό πτυχίο στην πολιτική και τα οικονομικά. Η πολιτική καριέρα της Spiropali ξεκίνησε ως γενική διευθύντρια τελωνείων πριν γίνει εκπρόσωπος της προεδρίας του κόμματος. Εξελέγη βουλευτής το 2013 πριν αναλάβει τον σημερινό της ρόλο το 2019.

Η Spiropali δεν είναι δημοφιλής εκτός των κύκλων του PS, κυρίως λόγω της σκληρής και αντιδιπλωματικής γλώσσας της. Έχει αποκαλέσει πολλές φορές τους ειρηνικούς διαδηλωτές «κακοποιούς» και αποκάλυψε την ταυτότητα ενός ανήλικου θύματος ομαδικού βιασμού, παίρνοντας συνέντευξη από τους γονείς της στην τηλεόραση. Μπορεί να μην έχει τη χάρη και την ευπρέπεια κάποιων άλλων υποψηφίων, ωστόσο αν το PS θέλει να τα δώσει όλα με έναν κομματικό υποψήφιο, θα ήταν η νούμερο ένα επιλογή.

Gramoz Ruci

Ο Ruci ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα με το κομμουνιστικό κόμμα το 1988, όπου ήταν ο πρώτος γραμματέας της Tepelena, της γενέτειράς του. Αφού αποφοίτησε από τη χημεία και εργάστηκε ως δάσκαλος, στη συνέχεια έγινε υπουργός Εσωτερικών το 1990. Ήταν επίσης ο αρμόδιος υπουργός για το Sigurimi, το διαβόητο δίκτυο μυστικής αστυνομίας και κατασκοπείας που τρομοκρατούσε τους Αλβανούς και κατέστειλε την πολιτική δραστηριότητα. Από το 1992 έως το 1996 ήταν γενικός γραμματέας του σοσιαλιστικού κόμματος και διετέλεσε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος πριν παραιτηθεί το 2021. Ο Ruci μιλάει αλβανικά, ελληνικά και ιταλικά.

Οι φήμες ότι ο Ruci προετοιμάζεται για τον ρόλο του προέδρου κυκλοφορούν εδώ και αρκετά χρόνια. Αυτές εντάθηκαν όταν παραιτήθηκε από τη θέση του κοινοβουλευτικού προέδρου πέρυσι. Αλλά η τοποθέτηση ενός πρώην κομμουνιστή σε ρόλο αρχηγού κράτους θα αποτελούσε ένα βήμα παραπέρα, ακόμη και για αυτή την κυβέρνηση. Η κατακραυγή θα ήταν ενδεχομένως πολύ έντονη, κυρίως καθώς υπάρχουν ακόμη πάνω από 6.000 άνθρωποι που αγνοούνται από τον κομμουνισμό, δεν υπάρχει μνημείο και δεν υπάρχει επίσημη κρατική συγγνώμη.

Lea Ypi

Η Lea Ypi είναι περισσότερο γνωστή ως συγγραφέας και ακαδημαϊκός, καθώς παραδίδει διαλέξεις στο London School of Economics για την πολιτική θεωρία. Περιγράφοντας τον εαυτό της ως «Καντιανή Μαρξίστρια», έγραψε ένα ευρέως αναγνωρισμένο, αλλά με πολλές κριτικές, βιβλίο για την εμπειρία της από τον κομμουνισμό και τη μετάβαση στη δημοκρατία, με τίτλο «Free: Coming of Age at the End of History». Σπούδασε φιλοσοφία στην Ιταλία και στη συνέχεια απέκτησε μεταπτυχιακό και διδακτορικό από το Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο.

Υπήρξαν πολλές εικασίες σχετικά με το αν η Ypi έχει πολιτικές φιλοδοξίες, αλλά η ίδια δήλωσε ότι αυτό δεν ισχύει. Πολλοί από τους επικριτές της έχουν πει ότι το βιβλίο της και η ρητορική γύρω από αυτό έθεσε τις βάσεις για την υποψηφιότητά της ως προέδρου. Ο διορισμός μιας διανοούμενης, δημιουργικής νεαρής γυναίκας στο ρόλο της προέδρου, ιδιαίτερα μιας γυναίκας που είναι γνωστή διεθνώς, θα ήταν μια ιδιοφυής κίνηση μάρκετινγκ για το PS. Επιπλέον, η συμπάθειά της για τον κομμουνισμό θα την καθιστούσε «υποχείριο» των κυβερνώντων σοσιαλιστών με στόχο να «ξεπλύνουν» τα εγκλήματά τους.

Ωστόσο, η Ypi δηλώνει ότι δεν θέλει να είναι επικεφαλής του κράτους, και εκτός αυτού, ο πρόεδρος πρέπει να έχει διαμείνει στην Αλβανία για αρκετά χρόνια πριν αναλάβει τη θέση, κάτι που η Ypi δεν έχει κάνει. Βέβαια, το PS είναι γνωστό ότι δεν παίζει πάντα σύμφωνα με τους κανόνες, οπότε κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να συμβεί.

Lindita Nikolla

Η Lindita Nikolla είναι πρόεδρος του κοινοβουλίου από το 2021. Πριν από αυτό, ήταν υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας μεταξύ 2013 και 2017 πριν παραδώσει τη θέση στη Mirela Karabina στο πλαίσιο μιας προεκλογικής συμφωνίας. Ανέλαβε εκ νέου τη θέση αργότερα το 2017 και την κράτησε μέχρι το 2019. Η Nikolla αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο των Τιράνων στα μαθηματικά, προτού παρακολουθήσει μαθήματα στο Ινστιτούτο για τη Δημοκρατία και τη Διαμεσολάβηση στα Τίρανα και στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ στις ΗΠΑ. Εισήλθε στην πολιτική ως δημοτική σύμβουλος το 2003, προτού γίνει δήμαρχος της δημοτικής ενότητας 1 το 2011 και αναπληρώτρια το 2013. Η Nikolla είναι επίσης μια κάπως μη αμφιλεγόμενη προσωπικότητα και είναι γνωστή για την υποστήριξή της στην κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ.

Η Lindita ταιριάζει με την εικόνα του PS, αλλά ίσως της λείπει το σθένος που απαιτείται για να κατέχει τη θέση του επικεφαλής του κράτους. Από την άλλη, μπορεί να θέλουν μια πιο σεμνή φιγούρα στη θέση της για να εκτελεί τις εντολές τους, οπότε και αποτελεί μια ασφαλής επιλογή.

Mimi Kodheli

Η Mimi Kodheli ήταν η πρώτη γυναίκα υπουργός Άμυνας της Αλβανίας μετά τον διορισμό της από τον Rama στη θέση αυτή. Σπούδασε οικονομικές επιστήμες στην Ιταλία και έχει μεταπτυχιακό στη δημόσια διοίκηση από πανεπιστήμιο των ΗΠΑ. Εκτός από τη μητρική της τα αλβανικά, η Kodheli μιλάει αγγλικά, ιταλικά και κάποια γαλλικά και ισπανικά. Η πολιτική της σταδιοδρομία ξεκίνησε το 2002, όταν διορίστηκε αντιδήμαρχος των Τιράνων, πριν εξελιχθεί σε νομάρχη των Τιράνων το 2005. Το 2009, ήταν μέλος του κοινοβουλίου ως αντιπρόεδρος της Επιτροπής Οικονομίας και Οικονομικών και από το 2007 είναι ηγετικό στέλεχος του PS.

Δυστυχώς, η Kodheli είναι ύποπτη για λογοκλοπή της διδακτορικής της διατριβής με τίτλο «Inflation targeting regime: a proposal for Albania», καθώς αρκετές παράγραφοι αντιγράφηκαν απευθείας και δεν πιστοποιήθηκαν. Προκάλεσε επίσης αντιδράσεις όταν κατηγόρησε τις καθηγήτριες για τον βιασμό μιας 15χρονης από έναν σχολικό φύλακα επειδή «περνούν τον χρόνο τους ανησυχώντας για κραγιόν και μίνι φούστες» αντί να ασχολούνται με τους μαθητές.

Lulzim Basha

Ο πρώην πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος μεταξύ 2013 και 2022, Lulzim Basha, διετέλεσε επίσης δήμαρχος των Τιράνων μεταξύ 2011 και 2015. Πριν από αυτό, είχε εκλεγεί στο κοινοβούλιο σε δύο περιπτώσεις, εκπροσωπώντας τα Τίρανα και το Ελμπασάν. Ο Basha γεννήθηκε στα Τίρανα από μητέρα από το Κόσοβο και πατέρα από την Αλβανία. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης και εργάστηκε για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία πριν ενταχθεί στο Τμήμα Δικαιοσύνης της διοίκησης του Κοσσυφοπεδίου από τον ΟΗΕ σε νομικό ρόλο.

Πρόσφατα άνεργος, ο Basha θα μπορούσε να βάλει στο στόχαστρο την προεδρία. Έχει εκφράσει δημοσίως την επιθυμία του να ενώσει και πάλι το PD και ίσως αυτό να μπορούσε να συμβεί από έναν εξωτερικό ρόλο. Αν και έχει σίγουρα τα προσόντα για έναν τέτοιο ρόλο, δεν είναι πολύ δημοφιλής στο Σοσιαλιστικό Κόμμα ή στην πλειοψηφία του PD και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να μην καταφέρει να λάβει την απαραίτητη υποστήριξη από οποιαδήποτε πλευρά του πολιτικού φάσματος.

euractiv.gr