Το Βορειοηπειρωτικό Τραγούδι

Το Βορειοηπειρωτικό Τραγούδι

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ

Του Μιχαήλ Χαρ. ΜΑΝΟΥ

(Εγγράφτηκε από τον Μιχαήλ Χαρ. Μάνο το 1951 για τις εβδομαδιαίες εκπομπές του ραδιοφωνικού σταθμού Ιωαννίνων, και εις ανταπόκρισην για συμμέτοχη στη μουσικολαογραφική ερευνά από το Ίδρυμα Ραδιοφωνίας Αθηνών).

Είναι αλήθεια πως το Βορειοηπειρωτικό λαϊκό τραγούδι, όπως και το μοιρολόι – σέρνουν πίσω τους, παραδόσεις αιώνων.

Κι αν για κάθε άλλο λαό το δημοτικό τραγούδι είναι κυρίως εκδήλωσις των συναισθημάτων του, για τον Βορειοηπειρωτικόν λαόν εκτός τούτου, αποτελεί και την συνέχειαν της βασανισμένης εθνικής του ζωής.

Ο θρηνώδης τόνος του, που ξαφνιάζει κάπως τον ακατατόπιστο ακροατή, εκτός του ότι εναρμονίζεται με το οδυνηρό αίσθημα της σκλαβιάς που επί αιώνες τώρα συνεχίζεται, συνδέει ταυτοχρόνως τον λαό μας και με το απώτερο εθνικό παρελθόν του.

Είναι αναμφισβήτητο πως, η μουσική του Βορειοηπειρωτικού τραγουδιού, αποτελεί συνέχιση της κλασικής και Βυζαντινής μουσικής γιατί μέσα σ’ αυτήν διαπιστώνονται τα μουσικά της στοιχεία, άλλοτε αυτούσια και άλλοτε υπό μορφή εξεληγμένην. Το τραγούδι μας, λοιπόν, είναι βαθύτατα επηρεασμένο και δημιουργημένο από την Βυζαντινή μουσική, η οποία διοχέτευσεν κατ’ εξοχήν στον αλύτρωτον Ελληνισμό της Β.Η. και ίσως μόνο αυτόν, το μουσικό στοιχείο της κλασικής εποχής.

Έχει όμως, την τεχνική και μουσική ποικιλία του το Βορειοηπειρωτικό τραγούδι, διότι όπως θα ακούσατε δεν είναι απλή ομοφωνία, αλλά, η κυρίως μελωδία του, συνοδεύεται και από άλλες φωνές, τον «γυριστή» ή «κλωστή», που δίδει τον ρυθμό, τον «πάρτη» ή «σηκωτή», που ζωντανεύει και χρωματίζει το περιεχόμενό του, και την ποικιλία του ίσου που αποκαλείται σε μας «γέμισμα» του τραγουδιού.

Γενικά το Βορειοηπειρωτικό τραγούδι, αποτελεί μιαν αρμονία που εκδηλώνει κάποιο καλλιεργημένο λαϊκομουσικό ένστικτο που, τολμώ να πιστεύω, μπορεί να σταθεί ισάξια ως μουσική τέχνη.

Εκπληκτικότερο όμως, δια τον δεσμό του προ την κλασική εποχή, είναι το Βορειοηπειρωτικό μοιρολόι, του οποίου η σπαρακτική επωδός ήτις ακολουθεί του θρηνώδους άσματος της μοιρολογίστρας, δημιουργεί την φανταστικήν ατμόσφαιρα της αρχαίας τραγωδίας με τα «στάσιμα» και τους «κομμούς» των υποκριτών και του χορού της.

Αλλά, όπως ο λαός μας χρόνια και χρόνια τώρα καρτερεί την ελευθερίαν του, έτσι και το πλούσιο μουσικολαογραφικό υλικό του περιμένει τον βαθυστόχαστον μελετητή του.

Σχετικά άρθρα: