Το μέλλον των Βορειοηπειρωτών

Του Θεοφάνη ΜΠΟΥΖΗ

Κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως εθνικότητας ή υπηκοότητας, ανεξαρτήτως πολιτικού πιστεύω ή θρησκευτικής πίστης, ανεξαρτήτως πολιτιστικής κατάρτι­σης ή μορφωτικού επιπέδου, αντιμετωπίζοντας τα προβλήματα της καθημερι­νότητας, ονειρεύεται ένα καλύτερο μέλλον. Σε αυτόν τον κανόνα οι Βορειοηπει­ρώτες δεν αποτελούν εξαίρεση.

Η εξαίρεση διατυπώνεται στον αγώνα, που κάνουν για το μέλλον, που οι ίδιοι ονειρεύονται. Ο κάθε συμπατριώτης μου, πιστεύω πως έχει το δικαίωμα, σαν ελεύθερος άνθρωπος πια, να επιλέξει ο ίδιος το πού και πώς θα κτίσει το δικό του μέλλον. Αποδεχόμαστε πως οι δεσμοί και οι κανόνες που λίγα χρό­νια πριν καθόριζαν μέχρι και τον χώρο (σπανίως έξω από το χωριό του) που θα εκινείτο ο Βορειοηπειρώτης, σε αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος, δεν ισχύουν πια. Ωστόσο, θα ήταν λάθος να υιοθετήσουμε νέους κανόνες, νέα δεσμά βασισμένα σε «πατριωτικά επιχειρήματα», που θα περιόριζαν εάν δεν θα εμπόδιζαν τις ελπίδες και τα όνειρα για το καλύτερο αύριο.

Όταν υιοθετούμε τέτοιου είδους κανόνες, ας μην ξεχνάμε πως όταν πε­θαίνει και η ελπίδα, πεθαίνουν τα πάντα. Αυτοί που σήμερα μας κυβερνούν, είτε είναι στελέχη της Ομόνοιας, είτε βουλευτές διαφόρων κομμάτων, Έπαρ­χοι ή Νομάρχες, που δρουν στον χώρο της Βορείου Ηπείρου, αυτοαποκαλούμενοι εκπρόσωποι διαφόρων συλλόγων και ακόμα εάν θέλετε οι κυβερνήτες της Μάνας Ελλάδος, ειδικότερα οι εκπρόσωποί της σε Πρεσβείες και Προξε­νεία στην Αλβανία, στους οποίους έχουμε στραμμένο το βλέμμα μας, πέραν του ότι θα πρέπει να αποδείξουν τους δρόμους του καλύτερου μέλλοντος, οφείλουν να πάρουν αποφάσεις, οι οποίες θα διευκολύνουν την πραγ­ματοποίησή του, όσον και όπως τα ονειρεύονται οι απλοί Βορειοηπειρώτες. Για να γίνω πιο σαφής. Πιστεύω πως ο κάθε Βορειοηπειρώτης έχει το δικαί­ωμα να διοργανώσει το μέλλον του στα πάτρια εδάφη, στην μάνα Ελλάδα, α­κόμα και έξω από αυτούς τους χώρους, βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών, θεωρώ, πως αυτοί που ψηφίσαμε να μας κυβερνούν, έχουν την υποχρέωση να παίρνουν αποφάσεις, που θα διευκολύνουν την πραγματοποίηση της κάθε επιλογής. Αντιθέτως, όταν υιοθετούν κανόνες ή δεσμό που περιορίζουν αυτές τις επιλογές, ίσως χωρίς να το θέλουν, τραυματίζουν στην συνείδηση κάθε α­πλού Βορειοηπειρώτη, την αίσθηση της ελευθερίας.

Το μέλλον στα πάτρια εδάφη

Έστω και λίγοι, υπάρχουν επιτυχημένοι συμπατριώτες μας, που κτίζουν το μέλλον στα πάτρια εδάφη, εκεί στα άγια χώματα της Βορείου Ηπείρου. Κανείς δεν αμφισβητεί την επιλογή τους. Απεναντίας, πιστεύω πως όλοι οφείλουμε να τους συγχαρούμε. Η επιλογή τους και κυρίως η επιτυχημένη πορεία τους στους τομείς που έχουν δραστηριοποιηθεί, κρατάει ζωντανή την ελπίδα για επι­στροφή, γιατί όλοι μας επιθυμούμε και ονειρευόμαστε μια ανανεωμένη Βό­ρεια Ήπειρο. Για πολλούς είναι γνωστά τα ονόματα των επιτυχημένων επι­χειρηματιών Νάτση και Κάλλο στα Βρυσερά, Μπούκα στο Αργυρόκαστρο, Μπέζιανη στην Κάτω Δρόπολη, Τάβο στο Γεωργουτσάτη, Καΐση στον Βούρκο, Σταύρο στους Αγίους Σαράντα, Αφούς Αγγελή στους Αγίους Σαράντα.

Αυτή η επιτυχημένη πορεία, κυρίως στον τομέα του εμπορίου και πιο λίγο στην ανάπτυξη της μικρομεσαίας επιχείρησης επεξεργασίας διαφόρων προϊόντων, σκιάζεται από την ανυπαρξία της έντονης γεωργικής και κτηνοτροφικής δραστηριότητας, από την έλλειψη της βιομηχανίας, που θα επεξεργαστεί την πρώτη ύλη αυτής της δραστηριότητας. Το καλύτερο μέλλον, απαιτεί ακριβώς σημαντικές αλλαγές σε αυτούς τους τομείς.

Είναι γεγονός, πως ο κάμπος του Βούρκου και της Δρόπολης, που ζει η πλειοψηφία των Ελλήνων της Αλβανίας, αποτελούσε πρόσφατα παράδειγμα προς μίμηση για τις υψηλές αποδόσεις σε διάφορες καλλιέργειες. Δυστυχώς, σήμερα, αυτός ο υπέροχος κάμπος ούτε καν καλλιεργείται. Δεν θέλω να αναφερθώ σε τεχνικές παραμέτρους, οι οποίες για πολλούς είναι γνωστές. Θα τονίσω όμως ένα παράδειγμα, για να μπορέσω να υπογραμμίσω την άποψή μου με επιχειρήματα και να διατυπώσω τις προτάσεις μου, που ίσως δι­ευκολύνουν σε πιο ουσιώδεις, μελλοντικές λύσεις. Οι εδαφικές και κλιματολογικές παράμετροι στον κάμπο της Δρόπολης, είναι χωρίς υπερβολή ιδανικοί ανά τον κόσμο για παραγωγή σπόρου μηδικής. Η παράδοση πλού­σια. Δυστυχώς τεράστιες εκτάσεις μένουν ακαλλιέργητες, γιατί ο αγρότης αισθάνεται ανασφάλεια για το προϊόν που θα παράγει, συν το ότι δυσκολεύε­ται για την εξεύρεση αγορών. Αυτό ισχύει για όλα τα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα. Ακριβώς εδώ πιστεύω ότι χρειάζεται η παρέμβαση των εκπροσώπων που μας κυβερνούν. Εδώ χρειάζεται η συνεργασία των κυ­βερνήσεων Ελλάδος και Αλβανίας. Είναι πασιφανές, πως δεν μπορούμε να μιλούμε για ανεξάρτητη ανάπτυξη της Βορείου Ηπείρου. Αυτή η ανάπτυξη θα πλαισιωθεί στην γενική οικονομική αναβάθμιση της Αλβανίας, αλλά θα διατηρήσει τις ιδιαιτερότητές της. Μία τέτοια ιδιαιτερότητα είναι η εμπορική συναλλαγή κατά προτεραιότητα με την Ελλάδα. Η εξεύρεση αγορών για τα προαναφερόμενα προϊόντα, η αμοιβαία συναλλαγή στις μεθόριες περιοχές, θα είναι η ασφαλιστική δικλείδα της όλης υπόθεσης. Μία τέτοια μορφή ανά­πτυξης πιστεύω θα προσελκύσει πιο έντονα στο μέλλον το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών και κυρίως Ηπειρωτών και άλλων Ελλήνων, δίνοντας στην δρα­στηριότητα αυτή μία σταθερή και σίγουρη ανοδική πορεία.

Το μέλλον στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα σήμερα ζει και εργάζεται η πλειοψηφία των Βορειοηπειρω­τών, αναζητώντας εδώ το καλύτερο μέλλον.

Επανειλημμένα έχω υπογραμμίσει σε άρθρα μου τους προβληματισμούς τους, καθώς και την μέχρι στιγμής επιτυχημένη πορεία τους, που οφείλεται στον ιδρώτα τους, αλλά και στην βοήθεια της ελληνικής κοινωνίας και πολι­τείας. Προσωπικά είμαι αισιόδοξος για το μέλλον των συμπατριωτών μου στην Ελλάδα, χωρίς αμφιβολία πιστεύω πως στο μέλλον, εκτός της ομάδος των αρσιβαριστών, που κάνει υπερήφανη την Ελλάδα, θα υπάρχουν «αρσι­βαρίστες» Βορειοηπειρώτες σε διάφορους τομείς της ανθρώπινης δραστη­ριότητας.

Ίσως με κατηγορήσουν για φαντασία, εγώ βλέπω όμως ανάμεσα στους αυριανούς Βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου και παιδιά της Βορείου Ηπείρου.

Ανάμεσα στις καθαρίστριες και τους οικοδόμους, τους κηπουρούς και τους σιδεράδες από την Βόρεια Ήπειρο, βλέπω να προετοιμάζεται και η γε­νιά των επιστημόνων και καλλιτεχνών. Ασφαλώς, η φαντασία να γίνει πραγ­ματικότητα, απέχει χρόνια, απαιτεί δουλειά εκ μέρους μας, απαιτεί ταυτό­χρονα και πιο ουσιώδεις αποφάσεις από την ελληνική πολιτεία. Δεν θέλω να κουράσω τους αναγνώστες της εφημερίδας με επανειλημμένες απόψεις, ω­στόσο είμαι υποχρεωμένος να ξαναϋπογραμμίσω πως η ουσιώδης ολοκληρω­τική λύση στους προβληματισμούς των συμπατριωτών μου είναι η πολιτογρά­φησή τους ως Έλληνες πολίτες. Θα αναφερθώ μόνο σε δύο παραδείγματα, που σχετίζονται με το παρόν, αλλά και το μέλλον και αφορούν κυρίως τους νέους, για να αποδείξω πόσο σημαντική και απαραίτητη είναι η πολιτογρά­φηση των Βορειοηπειρωτών.

Συγκεκριμένα: Οι χθεσινοί πιτσιρικάδες, ή ακόμα και χθεσινά μωρά που ήλθαν από την Βόρειο Ήπειρο στην Ελλάδα, στην αγκαλιά των παππούδων και των πατεράδων τους, σήμερα έγιναν και στο προσεχές μέλλον θα γίνουν άνδρες. Ως άνδρες οφείλουν να στρατευθούν. Στην Ελλάδα όμως δεν μπορούν, ασχέτως αν το επιθυμούν. Στην Αλβανία το έχουν δύσκολο, γιατί κακά τα ψέματα ούτε καν την γλώσσα δεν γνωρίζουν. Αυτά μεγαλώνουν περιμένοντας μία δίκαιη λύση.

Από τα Πανεπιστήμια της Ελλάδος βγαίνει στην ζωή η πρώτη «φουρνιά» Βορειοηπειρωτών διανοουμένων, φαινόμενο που στο μέλλον θα γίνει πιο έ­ντονο. Αυτά τα παιδιά που με κόπο και θυσίες δικές τους και των γονέων τους ανέβηκαν τα σκαλιά της μόρφωσης, η ελληνική πολιτεία οφείλει να τα αντι­μετωπίσει ως ισότιμα με τους υπόλοιπους Έλληνες σπουδαστές. Αυτά τα παι­διά δικαιούνται πιστεύω να έχουν εξασφαλισμένες δια μέσω του νόμου τις ί­διες ευκαιρίες με τους υπόλοιπους συναδέλφους τους. Ασφαλώς η περαιτέρω πορεία θα κριθεί από την αξία τους.

Αισιοδοξώ για το μέλλον αυτών των παιδιών, γιατί θέλω να ελπίζω πως η ελληνική κοινωνία θα τα αποδεχθεί ως δικό της δημιούργημα, η ελληνική πολιτεία θα πάρει τις απαιτούμενες αποφάσεις και αυτά από μόνα τους θα ξέρουν να διεκδικήσουν με πιο αποτελεσματικό τρόπο τα δικαιώματα που τους παρέχει ο σημερινός ή ακόμα και ο αυριανός νόμος.

Στο εξώφυλλο: Δερβιτσώτες στο τραγούδι.

«Ομογενής», Ιούλιος 2000