Ιστορία γραμμένη με φωτογραφίες

Ιστορία γραμμένη με φωτογραφίες

Αισθάνομαι πολύ τυχερός.

Μάλιστα προνομιούχος, που μου δόθηκε η χρυσή ευκαιρία, να έχω στα χέρια μου το ανεκτίμητο πλούσιο φωτογραφικό αρχείο, με αξία θησαυρού, του πρώτου επαγγελματία φωτογράφου, που πάτησε πόντο – πόντο όλο τον τόπο μας – από την άπλα της θάλασσας και μέχρι την κορυφή του βουνού – κι έγραψε πιστά με φωτογραφίες την ιστορία του.

Αισθάνομαι και άτυχος συνάμα, που δε μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά, τον ταπεινό, τον φιλήσυχο, τον ακούραστο, τον καλοσυνάτο, Γιώργο Βάσσο, που μπόρεσε να βάλει με δεξιοτεχνία σε ίδια ευθεία του κλισιοσκοπίου του: νου, μάτι και καρδιά.

Παρόλα ταύτα, όλο αυτό το χρονικό διάστημα, που ασχολήθηκα με την επιλογή, την ταξινόμηση, την προσεκτική επέμβαση στις φωτογραφίες του – είναι σχεδόν όλες χωρίς ρετούς – μερικές έχουν πάνω τους πληγές, τη φθορά του χρόνου, στίγματα, ρωγμές – συνεργαστήκαμε άψογα.

Μέσω των φωτογραφιών του, ο μπαρμπα – Γιώργος, σε ξεναγεί πρόθυμα σε ατόφιο, αγνό παρελθόν. Σε βάζει να σκεφτείς, να αναπολείς. Σου υπαγορεύει ιστορίες, για μια εποχή που έδυσε και δε γυρίζει πια πίσω.

Τοποθετήσαμε χρονολογικά τις φωτογραφίες στο άλμπουμ – χωρισμένο σε τρία ποιοτικά λευκώματα – για να κυλήσει ομαλά το περιεχόμενο. Να ανεβεί σκαλί – σκαλί η ζωή και να βλέπει κανείς συγκριτικά την όλη πορεία της. (Από το 1922 και μέχρι το 1980).

Ο φωτογραφικός φακός του, σαν προέκταση της ευγένειας, της εντιμότητας, του χαρακτήρα του, φωτογράφιζε, συνήθως, κατόπιν παραγγελίας. Βιοπαλαιστής ήταν ο άνθρωπος.

Είδε, μέσω του φακού του και καλλιτεχνικά τον τόπο του.

Όταν ξεπέρασε την πρώτη φάση, τη στατική φωτογράφιση που εγκλωβίζει – με το τεντωμένο πανί σε μόνιμη βάση για φόντο – και μπήκε στην ελεύθερη, επέλεγε πλέον προσεκτικά τα σημεία, όπου θα έβαζε τα πρόσωπα που θα φωτογραφίσει, ώστε πίσω τους να φαίνεται ξεκάθαρα το καλαισθητικο τοπίο.

Σε πρώτο πλάνο έστησε, για φωτογράφιση, το σπουδαιότερο στοιχείο της κοινωνίας: τον απλό πολίτη, σε όλες τις ηλικίες, σε όλες τις δραστηριότητες, σε όλο το φάσμα της ζωής του. Όπως: τον γεωργό, το βοσκό, το σιδερά, το φαντάρο, τον ψαρά, το λουστρατζή, το σαμαρτζή, τον αγωγιάτη, τον οδηγό, τον γιατρό, τον ιερέα, τον αθίγγανο …

Φωτογράφισε το μαιευτήριο, το νηπιαγωγείο, το σχολείο, το γάμο, το χορευτικό, τον όμιλο τραγουδιού, το λατομείο, το ορυχείο, την εξόρμηση, το φούρνο, τη λαϊκή συγκέντρωση, την άφιξη αρχηγού κράτους στο χώρο μας.

Φωτογράφισε σχεδόν όλη τη ζωή: Από την κούνια και μέχρι το σάβανο.

Με το φωτογραφικό αρχείου του, που άφησε πίσω, στο οποίο συναντάς πλούσιο περιεχόμενο, εύρος, επαγγελματισμό, μόχθο, πάθος, γιατί όχι και αθόρυβο πατριωτισμό, ο Γιώργος Βάσσος έμεινε.

Είναι παρόν. Και πρώτος.

Σχετικά άρθρα: