Ενώ τους χώριζαν λίγα μέτρα από τη λευτεριά

Από τη δύσκολη φυλακή του Σπατς, που δεν έβγαινε, δεν ξετρυπούσε εύκολα ούτε πουλί, ο Τσιάβος Γκούτζος με έναν έμπιστο, στενό του φίλο από τη Μπρέζντανη, μια σκοτεινή χειμωνιάτικη νύχτα του 1978, κατόρθωσαν να δραπετεύσουν.

(Τότε, το χωριό μας, η Δερβιτσάνη, ήταν σε ασφυκτικό κλοιό).

Εννιά μερόνυχτα περπατούσαν μέσα σε βροχή, σε παγωμένο χιόνι, βρεγμένοι πατόκορφα, άυπνοι, κατακουρασμένοι και νηστικοί. Έτρωγαν μόνο βελάνια, για να ξεγελάσουν την πείνα. Να κρατήσουν την ψυχή ζωντανή. Σε μύλο σήκωσαν τις μυλόπετρες, βρήκαν και καταβρόχθισαν λίγο αλεύρι…

Κυνηγημένοι από στρατό και αστυνομία, κάποια στιγμή έφτασαν κοντά στο σύνορο. Όταν ετοιμάστηκαν να περάσουν απέναντι, μια ανάσα ήταν η απόσταση, λίγα τα μέτρα που τους χώριζαν από τη λευτεριά – τη γειτονική χώρα – σπάει το στομάχι του φίλου του.

Δεν υπήρχε χρόνος για δεύτερη σκέψη. Η ζωή τού φίλου του κινδύνευε.

Ο Τσιάβος ζαλώνεται τον ασθενή, βγαίνει στη δημοσιά και παραδίνεται. Για να οδηγηθεί μετά… αυτός ξανά στη φυλακή, για να υποστεί τα δεινά. Κι ο φίλος του, προσωρινά σε νοσοκομείο της περιοχής, για νοσηλεία…

Αυτή η κορυφαία πράξη, η ηρωική, που σας αναφέραμε, είναι μόνο μία από τις πολλές.

Όμως, τα πραγματικά παλικάρια, οι πραγματικοί ήρωες, σαν τον Σταύρο Γκούτζο, με τις πολλές αντιστασιακές πράξεις – πεντακάθαρα δείγματα γραφής – δεν γίνονται αποδεχτοί, μένουν στην αφάνεια.