Ο γιατρός Γρήγορης Κιτσάτης από την Πολύτσανη δοκιμάστηκε σκληρά με ασταμάτητες φυλακίσεις κι εξορίες

ΠΟΡΤΡΕΤΑ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ

Ο Γρηγόρης Κιτσάτης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πολύτσανη Πωγωνίου. Ο φτωχός πατέρας του πήρε το δρό­μο για την Κωνσταντινούπολη και την Οδησσό. Ο Γρήγο­ρης τελείωσε το Δημοτικό της γενέτειράς του και μετά φοί­τησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Αριστεύει και πηγαί­νει στην Ιατρική Αθηνών.

Το 1912-1913 αρχίζουν οι Βαλκανικοί πόλεμοι ο νέος γιατρός γαλουχημένος με την αγάπη για το έθνος του, κατατάσσεται εθελοντής στον ελληνικό στρατό. Παίρνει μέρος σε πολλές μάχες εναντίον των Βουλγάρων, τραυματίζεται και παρασημοφορείται. Το 1914 τον βρίσκομε στην πρώτη γραμμή του μετώπου: Ερσέκα – Λεσκοβίκι. Παίρνει μέρος στον ένοπλο α­γώνα της Αυτόνομης Β. Ηπείρου. Με το τέλος του πολέμου γυρίζει στην Πολύτσανη.

Η πρώτη κατοχή από την Ιταλία φέρνει στο γιατρό νέα προ­βλήματα. Βουλευτής της τότε αλβανικής βουλής από τη γειτο­νική Ζαγοριά μαζί με Ιταλούς αξιωματικούς, προσπαθούν με κάθε μέσο να τον βάλουν στην υπηρεσία τους. Ο νέος γιατρός δεν πτοήθηκε, δεν πρόδωσε τα ιδεώδη του, αλλά με θάρρος τους ανακρούει και φεύγει για τα Γιάννενα. Εκεί κατατάσσε­ται ως έφεδρος αξιωματικός γιατρός. Έτσι το 1922 τον βρί­σκομε διευθυντή του στρατιωτικού νοσοκομείου Ιωαννίνων. Αποστρατεύεται το 1923 γεμάτος τιμές και επιστρέφει στο χω­ριό. Εδώ γνωρίζει τα προβλήματα του χώρου. Αφοσιώνεται στο επάγγελμά του, στην υπηρεσία του συνανθρώπου του. Αποκτά φίλους και συνεργάτες. Παίρνει μέρος στην πολίτικη και κοινωνική ζωή του χωριού και του χώρου γενικότερα Βρέθηκε για πολλά χρόνια πλάι στα προβλήματα των Πωγωνίσιων και Ζαγορίσιων κι έγινε ο γιατρός των φτωχών.

Τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο σχολικό ζήτημα του 1934-35, για το Πωγώνι τον έχει ο Κιτσάτης. Ο γιατρός μαζί με τον Πολυτσανίτη Παναγιώτη Λέκκα, το Β. Σαχίνη και το Ζέρη από τη Σωπική στέκουν στο πάνθεο των αγώνων.

Ο Γρηγόρης είναι ο αγωνιστής, είναι αυτός που έχει γράψει την ιστορία της Παλύτσανης, αλλά και γενικότερα όλου του χώρου. Αυτοί που έζησαν από κοντά το γιατρό και τους αγώ­νες του, μιλούν για έναν αγνό και ανιδιοτελή πατριώτη, ση­μαιοφόρο, αγωνιστή της ελληνικής ιδέας για ένα μαχητή στα πεδία των μαχών και των πολιτικών αγώνων.

Δοκιμάστηκε σκληρά με ασταμάτητες φυλακίσεις κι εξορίες.

Για τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στην απεργία των σχο­λείων εξορίζεται στην Κρούγια.

Όταν επέστρεψε στην Πολύτσανη μαζί με το δάσκαλο Π. Λέκκα οι Πολυτσανίτες τους περίμεναν με τιμές κι ενθουσια­σμό.

Το Σεπτέμβρη του 1940 συλλαμβάνεται και δικάζεται με την κατηγορία της κατασκοπείας. Δεν παραδέχεται τίποτα κι αντικρούει τις κατηγορίες.

Η φασιστική Ιταλία τον εξορίζει ξανά στην Κρούγια μαζί με πολλούς Πολυτσανίτες

Συνεργάζεται με το Βασίλη Σαχίνη που είχαν στενή φιλία και κοινούς αγώνες και παίρνει ενεργό μέρος στο ΜΑΒΗ. Μπόρεσε να γαλουχήσει τα παιδιά του με την αγάπη για το χωριό, την πατρίδα, τα ελληνικά γράμματα.

Ο Γρηγόρης ήξερε να συνδυάζει αρμονικά την ανθρωπιά, τη φιλοπατρία και κυρίως την ανυποχώρητη πίστη στις ιδέες και τις αξίες του ελληνισμού.

Βλέποντας τη νέα τροπή των πραγμάτων, την προδοσία κατά του Βορειοηπειρωτικού Ζητήματος, πικραμένος και απογοη­τευμένος και με πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας, φεύγει για τα Γιάννενα και από κει στην Αθήνα, όπου και πέθανε.

Ο γιατρός Κιτσάτης αναμφίβολα είναι η μεγαλύτερη πατριω­τική και αγωνιστική φυσιογνωμία της Πολύτσανης και του Πωγωνίου στο πρώτο ήμισυ του 20ου αιώνα.

Είναι χρέος όλων μας να τιμούμε όσο γίνεται περισσότερο τέτοιες φυσιογνωμίες, που αγωνίστηκαν και πρόσφεραν στην ιστορία του χώρου μας.

Χρήστος Γ. Τσελίκης