Προκλητικό ερώτημα από Αλβανό

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Αυτές τις μέρες επισκεφτήκαμε έναν καλό μας φίλο Αλβανό στο σπίτι του στην Αθήνα, για να τον συλλυπηθούμε. Έχασε πρόσφατα τον πατέρα του από κορωνοϊό.

Στο δωμάτιο υποδοχής, ανάμεσα στους λίγους επισκέπτες, βρισκόταν κι ένας συγγενής του, ο οποίος μετά από αρκετή συζήτηση, μόλις έμαθε την καταγωγή μας, ανασηκώθηκε λιγάκι από την πολυθρόνα και μας απηύθυνε προκλητικό ερώτημα:

-Ακούω διάφορα, αλλά δεν έχω ξεκάθαρη εικόνα από πού και πότε εσείς, οι Έλληνες της Αλβανίας, ξεριζωθήκατε και ήρθατε κι εγκατασταθήκατε στον τόπο μας;

Για να ρίξουμε το χέρι στην πλάτη του φίλου μας, να τον ανακουφίσουμε, να του συμπαρασταθούμε στη δύσκολη στιγμή, πήγαμε στο σπίτι του. Όχι για τέτοιου είδους διάλογο. Προκλητικό. Για απρόοπτα!

Κι όμως, συγκρατηθήκαμε και με ηρεμία του εξηγούμε:

«Το χωριό μας, η Δερβιτσάνη, από τότε που δημιουργήθηκε και σε συνέχεια, ώσπου κατέληξε εδώ που είναι σήμερα, ροβόλησε σταδιακά σε βάθος χρόνου προς τον κάμπο τρεις φορές.  – Στην κορυφή του βουνού υπάρχουν ακόμα τα ίχνη του πρώτου χωριού. Πιο κάτω και του δεύτερου.

Ένα χωριό, σαν το δικό μας, για να ολοκληρωθεί με τα όλα του, του χρειάζονται ας πούμε τουλάχιστον 200 χρόνια. Δηλαδή το πρώτο χωριό μας κτίστηκε το λιγότερο πριν από 600 χρόνια. Ροβολώντας προς τα κάτω, προς τον κάμπο, για καλύτερη ζωή, αφού δεν κινδύνευαν πλέον οι κάτοικοί του από εκστρατείες και ληστείες, επόμενο είναι, μαζί τους οι κάτοικοι κουβαλούσαν και τη γλώσσα τους, την ελληνική.    

Σε τουρκικά δεφτέρια, στην απογραφή του 1520, γίνεται λόγος για Δρόπολη που προϋπήρχε πριν από την τουρκική κατοχή. Μάλιστα γίνεται λόγος και για οργανωμένη αντίσταση Δροπολιτών.

Θέλετε να σας πάμε και πιο βαθιά;! Άνετα, αν θέλετε, γίνεται και αυτό…».

Αν ρωτούσαμε τον αλβανό συνομιλητή να μας έλεγε κάτι για την αρχαιότητα του χωριού του, σίγουρα θα ήταν άσχετος. Όχι γιατί δεν θα ήθελε να εκδηλωθεί, αλλά απλά από παλιό χωριό δεν υπάρχουν ίχνη…

Ο φίλος μας, ο Gezim, με δυσκολία έπνιγε τον εκνευρισμό. Εκείνη τη στιγμή πονούσε όχι μόνο την απώλεια τού πατέρα του, αλλά και την άγνοια και ασέβεια συγγενικού προσώπου.

(Στη φωτογραφία είναι ο ερευνητής δάσκαλος, Αχιλλέας Οικονομίδης, πάνω στο πρώτο χωριό).