Άγιος Βλάσης από την Αρμενία ή Αρμπερία;

Του Λεωνίδα Παππά

Στις 11 Φεβρουαρίου τιμάται από τους Ορθοδόξους η μνήμη του Αγίου Βλασίου, ενώ από τους ρωμαιοκαθολικούς εορτάζεται στις 3 Φεβρουαρίου.

Είναι πολιούχος αρκετών οικισμών στην Ελλάδα, ενώ το όνομά του το συναντάμε σε πολλά τοπωνύμια, κυρίως σπηλιές.

Σύμφωνα με τον συναξαριστή, ο άγιος γεννήθηκε, έζησε, ασκήτεψε και μαρτύρησε στις αρχές του 4ου αιώνος στην Σεβαστεία της Αρμενίας. Η πόλη που σώζεται μέχρι σήμερα (τουρκικά Sivas), βρίσκεται στην κεντρική Τουρκία. Η πλειοψηφία των κατοίκων παλαιότερα ήταν αρμένιοι γι’ αυτό και η περιοχή ονομάζεται Μικρή Αρμενία.

Άγιος Βλάσης της Αρμενίας ή Αρμπερίας;

Αρκετοί μελετητές στην Αλβανία, υποστηρίζουν πως ο Άγιος Βλάσης ήταν από τη Σεβάστεια (Sebastia) της Αρμπερίας (Αλβανίας) και όχι της Αρμενίας. Δεν πρόκειται για άλλη μία αλβανική γραφικότητα που θέλει όλα να ξεκινούν από την Αλβανία, αλλά για αρκετές ενδείξεις που μπορεί να υποστηριχθεί αυτή η άποψη.

Τόσο για τους Ορθόδοξους όσο και τους Καθολικούς της σημερινής Αλβανίας, ο Άγιος Βλάσης έχει κεντρική θέση στο εορτολόγιο τους.

Η θεολογική Σχόλη που ίδρυσε ο μακαριστός Αναστάσιος, βρίσκεται στο ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Βλασίου έξω από το Δυρράχιο. Είναι ένα μοναστήρι που σύμφωνα με την παράδοση των ντόπιων είναι ο τόπος μαρτυρίου του Αγίου.

Το πολυπληθέστερο καθολικό (και όχι μόνο) προσκύνημα στην σημερινή Αλβανία, το περίφημο μοναστήρι του Shen Ndoi (Αγίου Αντωνίου) στο Λατς, βρίσκεται πάνω από τη σπηλιά του Αγίου Βλασίου. Χτίστηκε από το καθολικό τάγμα των Φραγκισκάνων (του Αγ. Φραγκίσκου της Αζίσης) τον 13ο αιώνα.

Ο Μητροπολίτης Κορυτσάς, Ιωάννης, είναι μεταξύ των υποστηρικτών της παραπάνω άποψης, χωρίς να αποκλείει και το ενδεχόμενο να ήταν δύο διαφορετικοί άγιοι με το ίδιο όνομα. Θεωρεί μάλιστα τον τόπο του μαρτυρίου του, το σημερινό μοναστήρι του Αγίου Βλασίου έξω από το Δυρράχιο.

Οι εκπληκτικές συμπτώσεις:

1. Πολύ κοντά στη σπηλιά του Αγίου Βλασίου στο Λατς, βρίσκονται τα ερείπια μίας αρχαίας πόλης που ονομαζόταν Σεβαστεία (Sebastia).

2. Ο συναξαριστής αναφέρει ότι η σπηλιά του Αγίου Βλασίου βρισκόταν κοντά στο Αργαίο Όρος. Αργαίο στα αρχαία ελληνικά σημαίνει λευκό – φωτεινό. Κοντά στον Άγιο Βλάση του Λατς, υπάρχει βουνό που ονομάζεται Mali i Bardh (Λευκό Όρος)

3. Στα παράλια της Αδριατικής ο Άγιος Βλάσης τιμάται όσο πουθενά άλλου. Είναι πολιούχος του Ντουμπρόβνικ (Νότια Κροατία).

Εκκλησία του Αγίου Βλασίου έχουμε και στο χωριό Καραχάτζι του Δήμου Φοινίκης.