Έδώ τελειώνει ή «Χαρά»

Όλάκερο τό χωριό χόρτασε χορό, τραγουδί, φαγοπότι’ γλέντησε μέ τήν καρδιά του καί ξεκουράστηκε.

Τώρα γυρίζει στή συνηθισμένη ζωή του μέ τήν άκατάπαφτη σκληρή δουλειά τής καλλιέργειας.

Οί γυναίκες θά σκαλίσουν, θά βοτανί­σουν, θά φυτέψουν, θά θερίσουν, θά τρυ­γήσουν, θά κόψουν ξυλά, θά ύφάνουν, θά κάνουν και τό νοικοκυριό. Οί άντρες θά δουλέψουν τή γή μέ τό «ζευγάρι», θά πα­τήσουν τις εληές καί τό σταφύλι, θά σπεί­ρουν τις βρίζες, τά στάρια καί τά κριθά­ρια. Όμως μέ τά πρωτόγονα μέσα πού δι­αθέτουν ή απόδοση δεν μπορεί νάναι με­γάλη καί οί άνθρωποι υποφέρουν. Οί άν­τρες ξενητεύονται, οί λεβέντες αφήνουν τις νιόπαντρες γυναίκες τους καί ξενητευονται γιά νά πλουτίσουν. Φεύγουν γιά τήν ’Αμε­ρική, γιά τήν Αυστραλία. ’Έτσι ερημώθη­κε ή ύπαιθρος από άντρες καί ή καλλιέρ­γεια τής γης άπόμεινε μονάχα στά χέρια τών γυναικών.

Μέ τά χρόνια πολλοί θά πλουτίσουν καί ύστερα από χρόνια θά γίνουν μεγάλοι ευεργέτες τής πατρίδος τους. Θά στολίσουν τήν Αθήνα μέ μεγαλόπρεπα χτίρια, μέ Σχολές, μέ Νοσοκομεία. Τό μικρό χωριό θάχαρεΐ ίσως μιά καινούρια έκκλησιά, κα­νένα σχολείο.

Οί μεγάλοι ευεργέτες δέ θά διαθέσουν μεγάλα ποσά γιά τά αφανή χωριά τής ιδι­αίτερης πατρίδας τους, κι αυτά θά μείνουν χωρίς δρόμους, χωρίς φωτισμό, χωρίς βρύ­σες, χωρίς μέσα καλλιέργειας συγχρονισμέ­να καί τό χειρότερο χωρίς γιατρό, χωρίς μιά κλινική, ένα Νοσοκομείο, ένα πρόχειρο έστω ιατρείο, έστω καί σέ κάθε είκοσι χω­ριά.

Οί μεγάλοι Ευεργέτες προτίμησαν τή δόξα καί τά παράσημα τών επισήμων.

Τά φτωχά χωριά τής ’Ηπείρου δέ δια­θέτουν ούτε πεντελικό μάρμαρο, ούτε χρυ­σάφι γιά νά χαράξουν τά ονόματα τών ευ­εργετών τους διαθέτουν όμως κάτι πολύ, τιμότερο: διαθέτουν τις καρδιές τους καί τις καρδιές τών παιδιών τους.”

(Το κείμενο είναι απόσπασμα από την μελέτη της κορυφαίας λογοτέχνισας Κατίνα Παπά , «Τα Γαμήλια Εθιμα της Βορείου Ηπείρου» που γράφτηκε πριν 100 χρόνια)

Από το προφίλ του Πέτρου Μπερέτη