Γιατί πετάμε χαρταετό την Καθαρά Δευτέρα;

Γράφει η Λίντα Τσαμπίρη

«..να γίνοµαι άνεµος για το χαρταετό και χαρταετός για τον άνεµο, ακόµη και όταν ο ουρανός δεν υπάρχει». Οδ. Ελύτης (Ο μικρός Ναυτίλος).

Το όνομα «Χαρταετός» ποικίλει από χώρα σε χώρα. Στη Γερμανία λέγεται ντράχεν, που σημαίνει δράκος, στην Ιαπωνία τάκο που, σημαίνει χταπόδι, στο Μεξικό παραλότε, που σημαίνει πεταλούδα, στην Αγγλία κάιτ, που είναι το όνομα ενός πουλιού, και στην Ελλάδα χαρταετός.

Κατά μια εκδοχή, ο μηχανικός Αρχύτας (440-360 π.Χ.) από τον Τάραντα, που ασχολήθηκε με πτήσεις, χρησιμοποίησε τον χαρταετό για τις μελέτες του. Ωστόσο, ο χαρταετός ξεκίνησε από την Ανατολική Ασία και συγκεκριμένα από την Κίνα 2000 χρόνια πριν. Οι κινέζοι έφτιαχναν χαρταετούς από μπαμπού, μετάξι, χαρτί και τον χρησιμοποιούσαν για να διώξουν τα κακά πνεύματα.

Με το πέρασμα των χρόνων ο χαρταετός έγινε γνωστός στην Ιαπωνία, στην Ταϊλάνδη, στο Αφγανιστάν και στην Ευρώπη. Γύρω στο 1400 μ.Χ οι Ευρωπαίοι εξερευνητές, που ταξιδεύουν στις χώρες της Ασίας, φέρνουν τους χαρταετούς στην γηραιά ήπειρο, όπου κατά τους δυο Παγκόσμιους πολέμους χρησιμοποιούνται ως συσκευές παρατήρησης.

Ο χαρταετός έφθασε στην Ελλάδα πρώτα από τα λιμάνια Ανατολής, τα λιμάνια της Επτανήσου, των Πατρών και ακολούθησαν τα αστικά κέντρα, όπου μπορούσε κανείς να αγοράσει σπάγκο και χρωματιστό χαρτί.

Όσον αφορά το πέταγμα του χαρταετού την Καθαρά Δευτέρα, υπάρχουν δύο θεωρίες: Η πρώτη, έχει τις ρίζες της στην Αρχαία Ελλάδα και σχετίζεται με τον θεό Διόνυσο, την Αποκριά και τα καρναβάλια. Το πέταγμα του Χαρταετού συμβολίζει την ψυχική και πνευματική κάθαρση μετά από όλο αυτό το ξεφάντωμα και τις «ατασθαλίες». Η δεύτερη είναι συνδεδεμένη με τον Χριστιανισμό. Με την νηστεία, που ξεκινάει αυτή την μέρα, καθαρίζεται το σώμα και η ψυχή και το πέταγµα του χαρταετού συµβολίζει αυτήν την ανάγκη του ανθρώπου για πνευµατική και ψυχική εξύψωση στα ουράνια και την επιθυµία του να πλησιάσει νοητά το Θεό.