H πόλη – καταφύγιο των Χεταίων του έτους 1400 π.Χ.
Το 1963 ένας κάτοικος του Derinkuyu (Μαλακοπή της Καππαδοκίας) κατεδάφιζε έναν τοίχο του σπιτιού του, όταν ανακάλυψε έκπληκτος ότι πίσω από αυτόν ήταν ένα μυστηριώδες δωμάτιο που δεν το είχε δει ποτέ! Αυτό το δωμάτιο οδηγούσε σε ένα άλλο και αυτό σε ένα άλλο και το άλλο σε άλλο…
Είκοσι υπόγειοι όροφοι και 85 μέτρα βάθος προκάλεσαν έκπληξη όχι μόνο στον άντρα που έκανε την ανακάλυψη, αλλά και στους αρχαιολόγους που εξερευνούν μέχρι και σήμερα την υπόγεια πόλη Derinkuyu.
H πόλη δημιουργήθηκε από τους Χεταίους γύρω στο έτος 1400 π.Χ. και είχε χρησιμοποιηθεί ως καταφύγιο από χιλιάδες ανθρώπους που ζούσαν στις σπηλιές, για να προστατευθούν από τις συχνές επιδρομές που δέχθηκε η Καππαδοκία. Επίσης χρησιμοποιήθηκε από τους πρώτους Χριστιανούς.
Τα υπόγεια περάσματα των Derinkuyu (στα οποία υπάρχει χώρος για τουλάχιστον 10.000 άτομα), θα μπορούσαν να φράξουν σε τρία στρατηγικά σημαντικά σημεία με την κίνηση κυκλικών πέτρινων θυρών, εμποδίζοντας τους εχθρούς να εισέλθουν. Επιπλέον, το Derinkuyu έχει μια σήραγγα περίπου 8 χιλιόμετρα σε μήκος, που οδηγεί σε μια άλλη υπόγεια πόλη της Καππαδοκίας, την Kaymakli.
Για τις υπόγειες πόλεις αυτής της ζώνης, ο Έλληνας ιστορικός Ξενοφών αναφέρθηκε στο έργο του «Κύρου Ανάβασις». Εξήγησε ότι οι άνθρωποι που ζούσαν στην Ανατολία είχαν σκάψει τα σπίτια τους κάτω από τη γη και ζούσαν σε αρκετά μεγάλα καταλύματα με όλη την οικογένεια, τα κατοικίδια ζώα τους και με αποθηκευμένα τρόφιμα.
Στο αναγεννημένο επίπεδο έχουν εντοπιστεί στάβλοι, τραπεζαρίες, μια εκκλησία, κουζίνες, πρέσες για κρασί και για λάδι, αποθήκες, χώροι σίτισης, ένα σχολείο, πολυάριθμες αίθουσες, ακόμη και ένα ταβερνείο.
Η πόλη ευνοήθηκε από την ύπαρξη ενός υπόγειου ποταμού! Είχε πηγάδια νερού και έναν υπέροχο ανεμιστήρα εξάτμισης (ανακαλύφθηκαν 52 φρεάτια εξαερισμού) που καταπλήσσουν τους σύγχρονους μηχανικούς.
Από το Vaterlo