Η ιστορία του εμπόλεμου
Η ιστορία του εμπόλεμου ξεκινά το 1940, όταν το καθεστώς Ιωάννη Μεταξά, λίγες μέρες μετά την έναρξη του ελληνοιταλικού πολέμου, κυρώνει τον Αναγκαστικό Νόμο 2636/1940 (ΦΕΚ Α΄ 379, 10.11.1940) «Περί δικαιοπραξιών εχθρών και μεσεγγυήσεως εχθρικών περιουσιών», βάσει του οποίου «καθίσταται αδύνατος η χρησιμοποίησις πόρων των υπηκόων του εχθρού, προερχομένων εκ περιουσιών κειμένων εις το Εθνικόν έδαφος και απαγορεύονται αι επ’ ωφελεία των εχθρικών Κρατών ή των υπηκόων των πάσης φύσεως δικαιοπραξίαι». Το μέτρο ελήφθη, απόρροια του πολέμου που είχε ξεσπάσει, εναντίον των υπηκόων των κρατών που είχαν κηρύξει τον πόλεμο στην Ελλάδα.
Με βάση τον παραπάνω νόμο, ακολούθησε το Βασιλικό Διάταγμα (ΦΕΚ Α΄ 379, 10.11.1940) «περί ορισμού ως εχθρικών Κρατών κατά την έννοιαν του Αναγκαστικού Νόμου υπ.’ αριθ. 2636/1940 της Ιταλίας και της Αλβανίας και θέσεως εις εφαρμογήν ως προς τα Κράτη ταύτα των διατάξεων του ανωτέρου νόμου». Επομένως, το βασιλικό διάταγμα όριζε την Ιταλία, ως εχθρικό κράτος. Όσον αφορά την Αλβανία, αποτελούσε de facto προτεκτοράτο της φασιστικής Ιταλίας (από τον Απρίλιο του 1939, η Αλβανία τελούσε υπό ιταλική κατοχή), ενώ Αλβανοί συμμετείχαν στα στρατεύματα εισβολής στο ελληνικό έδαφος.
Οι Τσάμηδες κατά τη διάρκεια του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου συνεργάστηκαν με τους ναζί και πολέμησαν εναντίον της Ελλάδος. Με την ήττα των δυνάμεων του άξονα να είναι διαφαινόμενη και τον πόλεμο να πλησιάζει προς το τέλος του, αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν άτακτα από την Ελλάδα προς την Αλβανία, ώστε να μην υποστούν τις συνέπειες ως δοσίλογοι. Κατά την φυγή τους σφαγίασαν πολλές ελληνικές οικογένειες στις γύρω περιοχές.
Τα τελευταία χρόνια το ζήτημα των διεκδικήσεων των τσάμηδων βρίσκονται στην ατζέντα του κυβερνώντος σοσιαλιστικού κόμματος του Εντι Ράμα, με τις αναφορές να αυξάνονται κυρίως σε περιόδους όπου πλησιάζουν εκλογικές αναμετρήσεις, κλείνοντας το μάτι σε ένα ακραίο ανθελληνικό κοινό της Αλβανίας.