Ήξεραν οι Αρχαίοι Έλληνες την ηλικία τους; Γιόρταζαν τα γενέθλιά τους;
Σήμερα η ηλικία είναι κάτι αυτονόητο. Ξέρουμε πότε γεννηθήκαμε, έχουμε επίσημα έγγραφα και κάθε χρόνο σβήνουμε κεράκια στην τούρτα μας. Αλλά στους αρχαίους Έλληνες τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά – και πολύ πιο… ασαφή.
Πρώτα απ’ όλα, οι αρχαίοι Έλληνες ήξεραν κατά προσέγγιση την ηλικία τους, αλλά όχι με την ίδια ακρίβεια που τη μετράμε σήμερα. Δεν υπήρχαν ληξιαρχεία, πιστοποιητικά γέννησης ή ταυτότητες. Οι περισσότεροι άνθρωποι υπολόγιζαν την ηλικία τους με βάση μεγάλα γεγονότα: πότε έγινε ένας πόλεμος, πότε κέρδισε κάποιος Ολυμπιακούς Αγώνες, πότε άλλαξε ο άρχοντας της πόλης τους. Μπορούσαν να ξέρουν, για παράδειγμα, ότι “γεννήθηκα λίγο μετά τον Περσικό Πόλεμο” ή “ήμουν παιδί όταν άρχισε η εξορία του τάδε πολιτικού”.
Υπήρχαν και περιπτώσεις όπου οι σημαντικές οικογένειες κατέγραφαν πιο συγκεκριμένα τις ημερομηνίες γέννησης, ειδικά για λόγους κληρονομιάς ή δημόσιας παρουσίας. Οι πλούσιοι μπορούσαν να προσλάβουν γραμματείς για να σημειώνουν τέτοια στοιχεία.
Και τι γινόταν με τα γενέθλια; Εδώ η απάντηση είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσα. Οι αρχαίοι Έλληνες δεν γιόρταζαν τα γενέθλια όπως εμείς σήμερα. Αντί να κάνουν γιορτή για τον εαυτό τους, προτιμούσαν να τιμούν τους θεούς. Υπήρχε η συνήθεια να προσφέρουν δώρα στους θεούς τη μέρα που πίστευαν ότι γεννήθηκαν, σαν ένα είδος “ευχαριστώ” για τη ζωή τους.
Ιδιαίτερα οι γυναίκες τιμούσαν την Άρτεμη ή την Ήρα με μικρές θυσίες, για να εξασφαλίσουν υγεία και τύχη. Κάποιες πόλεις οργάνωναν ετήσιες τελετές προς τιμήν σημαντικών πολιτών ή θεών, αλλά αυτά δεν ήταν ατομικά πάρτι γενεθλίων. Ήταν θρησκευτικές τελετές.
Η ιδέα του να γιορτάζεις τη δική σου ύπαρξη με φίλους και δώρα ήταν για τους αρχαίους Έλληνες κάπως ξένη και ίσως θεωρούνταν εγωιστική. Αντίθετα, επικεντρώνονταν περισσότερο στο πώς η ζωή τους συνέδεε με το θείο και λιγότερο στο να γιορτάσουν προσωπικά επιτεύγματα.
Μόνο αργότερα, στη ρωμαϊκή περίοδο, αρχίζουμε να βλέπουμε κάτι πιο κοντινό στα σημερινά γενέθλια, με ιδιωτικές γιορτές και τραπέζια.
Άρα ναι, οι αρχαίοι Έλληνες ήξεραν πάνω-κάτω την ηλικία τους, αλλά δεν μεγάλωναν σβήνοντας κεράκια ούτε τραγουδώντας «χρόνια πολλά». Μετρούσαν τα χρόνια τους περισσότερο σαν μέρος της κοινότητας και των θεών, και λιγότερο σαν ατομικό γεγονός.
sportime.gr
