Ο αρχαίος ναός που έμεινε όρθιος για 2.000 χρόνια μέχρι που οι ντόπιοι του πήραν τις κολώνες για να τις βάλουν σε χωράφια

Ήταν από τους πιο καλοδιατηρημένους ναούς της αρχαίας Αθήνας. Όρθιος, επιβλητικός, σχεδόν ανέγγιχτος από χρόνο, πολέμους και αυτοκρατορίες. Έστεκε σαν φάντασμα του κλασικού μεγαλείου, όταν γύρω του τα πάντα είχαν καταρρεύσει. Ο ναός του Θησείου, όπως έμελλε να ονομαστεί, γλίτωσε από Ρωμαίους, Σλάβους, Οθωμανούς, σεισμούς και λεηλασίες. Κι όμως, το χτύπημα δεν ήρθε από την Ιστορία, αλλά από ανθρώπους που τον είχαν δίπλα τους κάθε μέρα.

Το Θησείο περιγράφηκε από περιηγητές του 18ου και 19ου αιώνα ως το «καλύτερα σωζόμενο μνημείο της Αθήνας». Με τέσσερις σειρές Δωρικών κιόνων σε άριστη κατάσταση, με το σηκό και τα αετώματα στη θέση τους, ήταν κάτι σπάνιο. Τόσο σπάνιο, που δύσκολα πίστευε κανείς ότι δεν είχε υποστεί σοβαρές ζημιές μέσα στους αιώνες. Και πράγματι, δεν είχε. Μέχρι που εμφανίστηκε η ανάγκη για οικοδομικά υλικά.

Σε ταξιδιωτική μαρτυρία του 1800, καταγράφεται πως δέκα από τις κολώνες του ναού είχαν «εξαφανιστεί». Όχι από σεισμούς, ούτε από μάχες. Απλώς κάποιοι τις «πήραν». Πιθανώς για να χρησιμοποιηθούν σε σπίτια, σε μάντρες, σε χωράφια, ή ακόμα και σε δημόσια κτήρια της εποχής. Εκείνη την περίοδο, το μάρμαρο δεν ήταν ιερό. Ήταν χρήσιμο.

Στην Οθωμανική Αθήνα, αρχαία μέλη χρησιμοποιούνταν συχνά σε δευτερεύουσες κατασκευές. Εντοίχιζαν σαρκοφάγους σε αυλές, χρησιμοποιούσαν αρχιτεκτονικά θραύσματα για δάπεδα, ακόμα και για κοτέτσια ή πηγάδια. Ο Παρθενώνας είχε ήδη μετατραπεί σε τζαμί. Και ο ναός του Ολυμπίου Διός είχε καταλήξει… ασβεστοκάμινο.

Αλλά το Θησείο ήταν άλλο πράγμα. Δεν είχε ποτέ μετατραπεί σε αποθήκη ή σε κατοικία. Ήταν σε θέση περίοπτη, πάνω σε λόφο, και επιβίωνε ανέπαφο. Ώσπου, κάποια στιγμή, οι κολώνες του δεν θεωρήθηκαν κομμάτι της Ιστορίας, αλλά “υλικό χρήσης”.

Οι Βρετανοί που το περιέγραψαν, εντυπωσιάστηκαν από την τελειότητα της κατασκευής του και τον σεβασμό που έδειχνε η πέτρα στην αναλογία. Αλλά σημείωσαν μελαγχολικά πως η ανατολική του πρόσοψη είχε «γκαζόν», δηλαδή γρασίδι που είχε φυτρώσει πάνω στα ερείπια εκεί όπου έλειπαν πια τα αρχιτεκτονικά του στοιχεία.

Ήταν ένα ήσυχο τέλος. Χωρίς μάχη. Χωρίς λεηλασία. Μόνο με την απόφαση κάποιου να μεταφέρει το μνημείο της Ιστορίας στο χωράφι του. Κυριολεκτικά.

Πηγή: sportime.gr