Ο μπαρμπα – Φάνης Λιάλιος – και το αποτέλεσμα 99,99% των εκλογών της κομμουνιστικής Αλβανίας

Γράφει

Ο Αλκιβιάδης Νταλές

Το όνομα του μπαρμπα – Φάνη Λιάλιου, ενός αφανή χωρικού από την Ωψάδα, απλά μου ήταν ακουστό. Ο άνθρωπος αυτός ήταν φημισμένος σε όλο το Πωγώνι για την εντιμότητα και την εργατικότητά του. Ήταν και φιλόξενος. Λέγανε ότι ήταν αγωνιστής στον καιρό πόλεμο.

…Αυτά ωσότου έσκασε η «βόμβα», η άρνησή του, για να ψηφίσει τον μοναδικό υποψήφιο βουλευτή του κόμματος. Ήταν αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν δήλωσε ανοιχτά: «Δεν θα τον ψηφίσω!». Παρόλο που του ασκήθηκε αφόρητη πίεση από κομματικά και τοπικά στελέχη, ο μπαρμπα – Φάνης κράτησε το λόγο του. Έσβησε το όνομα του επίσημου υποψήφιου βουλευτή από το ψηφοδέλτιο και το αντικατέστησε με όνομα συγχωριανού του.

Τότε το όνομα του μπαρμπα – Φάνη ξεπέρασε τα όρια του Πωγωνίου κι όχι μόνο. Ήταν οι εποχές που το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν καθιερωμένο σε μόνιμη βάση στο 99,99 τοις εκατό.

Δεν γνωρίζω τα κίνητρα της όλης αντίδρασης του μπαρμπα – Φάνη, αλλά η πρωτοφανής αυτή πράξη προκάλεσε ισχυρούς τριγμούς στην τοπική κοινωνία και στην τυφλή αφοσίωση στο δόγμα του «τέλειου, υποδειγματικού συστήματος».

***

Η μία και μοναδική συνάντησή μου με τον μπαρμπα – Φάνη ήταν, όταν με το καραβάνι των μουλαριών του γεωργικού συνεταιρισμού πήγαινα να φορτώσω ξύλα για το φούρνο του χωριού. Ξαφνικά, περνώντας το ποτάμι στην «Βούζουλα», πέφτω πάνω σε ένα κοπάδι από γιδοπρόβατα, που κατέβαιναν στην ποταμιά με κατεύθυνση την Πολύτσανη.

Τραβάω το καπίστρι της Μούλιας και ξεπεζεύω προσεχτικά, για να μην τρομάξω τα ζώα. Προσπερνώντας άφησαν πίσω τους ένα συννεφάκι σκόνης. Μπροστά μου εμφανίζεται ένας μεσόκοπος, μεσήλικας άντρας που τα ακολουθούσε.

«Γεια σου μπάρμπα!», τον χαιρετώ, για να μου απαντήσει με ένα γεμάτο «Γεια σου καλόπαιδο!». Και αφού ακούμπησε καλά πάνω στο ραβδί του, με ρωτάει για να μάθει ποιανού ήμουνα.

Για να αποφύγω την απάντηση, του λέω: «Δεν νομίζω να γνωρίζετε όλους τους Σχωριαδίτες…».

«Άκου να σου πω, λεβέντη μου! Δεν υπάρχει άτομο στο Πωγώνι που να μην το ξέρει ο Φάνης Λιάλιος, εκτός από τους νέους στην ηλικία σου».

Σαν συνειδητοποίησα με ποιον είχα να κάνω, του απαντώ χωρίς αποστροφές. Με κοιτάει βαθιά στα μάτια και μου λέει: «Να το λες ποιος είσαι παιδί μου, να το λες και να είσαι περήφανος. Ο πατέρας σου ήταν και παραμένει φίλος μου. Για τη σύλληψή του έχω πολλές αμφιβολίες, αλλά αυτό είναι αλλουνού παππά ευαγγέλιο. Με την πρώτη ευκαιρία που θα τον επισκεφτείς στη φυλακή, να του δώσεις πολλούς χαιρετισμούς από μένα!».

Αφού διανύσαμε ένα κομμάτι δρόμου μαζί, σε συνέχεια χωρίσαμε. Κι όμως, τα λόγια του αποτυπώθηκαν στο νου μου για πάντα. Και ας ήταν η πρώτη και τελευταία φορά, που συναντούσα τον αξιοσέβαστο ΑΝΘΡΩΠΟ, Φάνη Λιάλιο.