Ο Έλληνας που κράτησε μόνος του τη Χειμάρρα. Η Αθήνα τον φοβήθηκε περισσότερο απ’ τους εχθρούς

Ο ήρωας της Χειμάρρας που αρνήθηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα του και στάθηκε εμπόδιο στα διπλωματικά σχέδια της Αθήνας.

Δεν είχε πίσω του ούτε στόλο, ούτε στρατό. Μόνο 200 άντρες, πολλοί Χειμαρριώτες, λίγοι Κρητικοί. Μα με αυτούς κατέλαβε τη Χειμάρρα, ύψωσε ελληνικές σημαίες, όρισε τοπικές αρχές, απώθησε τους επιτιθέμενους και έφτιαξε την πρώτη αχτίδα ελληνικής διοίκησης σε εχθρική περιοχή. Κι όταν η Αθήνα του ζήτησε να φύγει, εκείνος απάντησε: δεν φεύγω. Αν φύγω, θα σφαγούν όλοι.

Τον έλεγαν Σπύρο Σπυρομήλιο. Δεν ήταν ούτε στρατηγός, ούτε βασιλόφρων, ούτε κομματικός. Ήταν ένας Χειμαρριώτης που τα ‘βαλε με σουλτάνους, με βασιλιάδες, με Τούρκους, με Βούλγαρους, με Αλβανούς, κι όταν χρειάστηκε, και με τον ίδιο τον Βενιζέλο.

Ήταν μέλος της Εθνικής Εταιρείας και διοικητής στη φάλαγγα της Πρεβέζης το 1897. Πολέμησε στον Μακεδονικό Αγώνα και τραυματίστηκε στα Πιέρια. Τον έκρυψαν στο Βλάδοβο, σώθηκε από θαύμα. Επέστρεψε όμως. Στο Γουδί ήταν απ’ τους πρώτους. Ίδρυσε την Ηπειρωτική Εταιρεία. Πίστευε στη Χειμάρρα όσο λίγοι, περισσότερο ίσως και από την ίδια την Αθήνα.

Στην αποβίβαση του 1912 στην πόλη του, όλα ήταν σχεδιασμένα μυστικά. Οι Κρητικοί διοικητές πήραν εντολή να ενωθούν μαζί του. Σε δύο μέρες, έξι χωριά προσχώρησαν στο κίνημά του. Διόρισε δικές του αρχές. Κάλεσε και τους Αλβανούς να συμπορευτούν μαζί του. Δεν το έκαναν. Ήρθαν οι μάχες.

Στο Κούτσι, στο Μπόρσι, στο Λαΐφι. Απέκρουσε επιθέσεις, κράτησε το μέτωπο με νύχια και με δόντια. Και όταν ήρθε εντολή να εκκενώσει τη Χειμάρρα, είπε όχι. Η Αθήνα ανησυχούσε για την Ιταλία. Εκείνος ανησυχούσε για τους αμάχους. Τους γνώριζε με τα μικρά τους ονόματα. Ήταν η πατρίδα του.

Ο Βενιζέλος, που τον εκτιμούσε, δεν του συγχώρεσε την ανυπακοή. Του απαγόρευσε ρητά να κινηθεί προς την Αυλώνα. Του είπε: «Ούτε βήμα παραπάνω». Ο Σπυρομήλιος υπάκουσε. Αλλά δεν έφυγε. Έμεινε μέχρι να έρθει ο τακτικός ελληνικός στρατός.

Όταν υπογράφηκαν οι συνθήκες και η Βόρειος Ήπειρος ξαναχάθηκε, ο Σπυρομήλιος πικράθηκε. Το 1914 κήρυξε την αυτονομία της Χειμάρρας, κάλεσε τους μητροπολίτες σε εξέγερση. Τον συνέλαβαν. Στο τέλος, αποστρατεύτηκε με τιμές. Μα δεν του επέτρεψαν ποτέ να επιστρέψει εκεί που γεννήθηκε.

Πέθανε το 1930 στην Αθήνα. Ζήτησε να ταφεί στη Χειμάρρα. Η Αλβανία απέρριψε το αίτημα. Φοβήθηκαν μήπως η σορός του προκαλέσει εξέγερση.

Στο κάστρο της Χειμάρρας, υπάρχει ακόμα η είσοδος που περνούσε κάθε πρωί. Το σπίτι του σήμερα είναι μισοερειπωμένο. Η μνήμη του, όμως, δεν έχει καταρρεύσει. Ούτε τα λόγια του:

«Η Πόλη δεν ήταν όνειρο, γιατί την είδαμε. Ο Εύξεινος και τα Ακροκεραύνια ήταν τα σύνορά μας. Οι λίγοι Έλληνες το πίστεψαν. Οι πολλοί ζαλίστηκαν στις κάλπες και στις δουλίτσες τους. Ο Θεός ξέρει αν θα μας το συγχωρήσει ποτέ.»

sportime.gr