Ήλπιζε ότι η ημέρα της απελευθέρωσης της Βορείου Ηπείρου δεν θα είναι μακριά
Είναι ο δεύτερος Βορειοηπειρώτης εθνομάρτυρας μετά το Βασίλη Σαχίνη. Γεννήθηκε στη Δούβιανη το 1908, γιος του Δημητρίου και της Γιαννούλας, το γένος Παπαμαϊτσου από τη Δερβιτσάνη. Περάτωσε τα γυμνασιακά μαθήματα στην Κέρκυρα και μετά σπούδασε στο οδοντιατρικό τμήμα της ιατρικής σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά το 1935 επέστρεψε στην πατρίδα του, όπου εξάσκησε το επάγγελμα του οδοντιάτρου, αποκτώντας τη φήμη του ικανού και καλού γιατρού. Ευγενής, αθλητικός στο παράστημα, ομιλητικός, προσέλκυε με τον τρόπο του τον συνομιλητή και του ενέπνεε την εμπιστοσύνη.
Στο Αργυρόκαστρο από νωρίς ο Γρηγόριος προσχώρησε στον κύκλο του Βασίλη Σαχίνη, αναμειγνυόμενος ενεργώς στα εθνικά ζητήματα της ελληνικής μειονότητας.
Το 1939 παντρεύτηκε στο Αργυρόκαστρο τη δασκάλα από τη Γορίτσα, Ανδρονίκη Θάνου. Ο ένδοξος πόλεμος του 1940 βρήκε το Γρηγόρη στο Αργυρόκαστρο, όπου η απελευθέρωση της πόλης την 8η Δεκεμβρίου και η μεγάλη παρέλαση γέμισε την ψυχή του μεγάλου πατριώτη με εθνική υπερηφάνεια και αγαλλίαση. Μετά την αναχώρηση των Γερμανών και την επικράτηση των ανταρτών το ΚΚΑ ο Γρ. Λαμποβιτιάδης, παρά τις υποδείξεις των φίλων να καταφύγει στα Ιωάννινα, αρνήθηκε διότι ήλπιζε ότι η ημέρα της απελευθέρωσης της Β. Ηπείρου δεν θα είναι μακριά. Οι παρτιζάνοι που κατέλαβαν την πόλη του Αργυροκάστρου, επιδόθηκαν στη σύλληψη και φυλάκιση όλων των αντιπάλων τους, αδιακρίτως θρησκεύματος και εθνικότητος και οι φυλακές του καλιά γέμισαν κρατούμενους. Το Δεκέμβριο του 1944 ο Γρηγόρης μετέφερε το ιατρείο του στο Αργυρόκαστρο, για να συντονίσει τις ενέργειες για την απελευθέρωση της πατρίδας, αψηφώντας τους κινδύνους και μην υπολογίζοντας τους παρτιζάνους και τους αθλίους συμπατριώτες κομμουνιστές και τον προδότη δάσκαλο από τα Δολιανά Ιωαννίνων, του απαίσιας μνήμης Κυργιάννη – Γιάνναρη, οι οποίοι προσέφεραν τις προδοτικές υπηρεσίες στον αλβανικό κομμουνισμό.
Στα Ιωάννινα είχε συσταθεί λίγο πριν την απελευθέρωση επιτροπή βορειοηπειρωτών, η οποία συνεργαζόταν με τις ελληνικές αρχές και προετοίμαζε το έδαφος για την απελευθέρωση της πατρίδας. Με την επιτροπή αυτή ο Γρηγόριος βρέθηκε σε μυστική συνεργασία, αντάλλαξε πληροφορίες, διατηρούσε συνδέσμους και ενίσχυε τους κρατούμενος στις φυλακές του Αργυροκάστρου, Κρούγιας, Βερατίου μέσω έμπιστων συνεργατών. Όταν το 1945 η κομμουνιστική Αλβανία αποφάσισε να κηρύξει εκλογές για την εθνοσυνέλευση, η επιτροπή Ιωαννίνων υπέδειξε δια των συνδέσμων της, οι Βορειοηπειρώτες να απόσχουν των εκλογών και να διακηρύξουν ότι είναι Έλληνες και ότι περιμένουν την απόφαση του συνεδρίου της ειρήνης των Παρισίων που θα έκρινε για την τύχη τους. Η αλληλογραφία έγινε διαμέσου της Β.Κ. από τη Γλίνα, η οποία κατά λάθος παρέδωσε το φάκελο στον αδερφό του παραλήπτη, τα παιδιά του οποίου ήταν στελέχη του κόμματος λαϊκής ασφάλειας Αργυροκάστρου. Αυτό είχε συνέπειες. Όλα τα στελέχη συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στις φυλακές του Αργυροκάστρου. Πρώτος που συνελήφθη ήταν ο γιατρός Γρηγόριος Λαμποβιτιάδης, που θεωρούταν αρχηγός του κλιμακίου Αργυροκάστρου.
Στις 28-12-1945, τον συνέλαβαν όργανα της λαϊκής ασφάλειας εκ των κομμουνιστών του Χασκόβου, Βανίστης και Δερβιτσάνης. Τα μισερά αιμοβόρα υποκείμενα μπήκαν στο ιατρείου του για να τον συλλάβουν, αλλά δέχθηκαν σφοδρά επίθεση απ’ τον αθλητή και πυγμάχο Γρηγόρη, ο οποίος έσπασε τα δόντια και τα σαγόνια των τεράτων αυτών, τα οποία έντρομα και αιμόφυρτα έσπευσαν να ζητήσουν ενίσχυση από τη λαϊκή ασφάλεια για να τον συλλάβουν. Εβδομάδες ολόκληρες μέρα και νύχτα υποβάλλεται σε πολύωρες ανακρίσεις από τα τέρατα της ασφάλειας μέχρι την ημέρα της δίκης. Η δίκη του Γρ. Λαμποβιτιάδη διήρκησε πολλές μέρες, διότι με το πρόσωπο αυτό δεν δικαζόταν μόνο ο γιατρός, αλλά ολόκληρος ο ελληνισμός της Β. Ηπείρου. Ο εισαγγελέας Γ. Κώτσιας απήγγειλε την εις θάνατον καταδίκη του Γρηγορίου. Μέχρι την ημέρα της εκτελέσεώς του ο ήρωας υπεβλήθη φριχτά βασανιστήρια. Υπεβάλλετο στο μαρτύριο της πείνας και της δίψας και τον έδερναν μέρα και νύχτα, παραμορφώνοντας το ωραίο του πρόσωπο από τα γρονθοκοπήματα, του έσπασαν τα δόντια με το σφυρί, το σώμα του έγινε κατάμαυρο από τον ξυλοδαρμό και οι σάρκες του γέμισαν πληγές από τις κακώσεις και τα βασανιστήρια. Για να δικαιολογήσουν οι δήμιοι την εκτέλεσή του, ζήτησαν από τους υπεύθυνους τους πολιτικούς ινστρούκτορες των διαφόρων χωριών να συγκεντρώσουν υπογραφές, όπου να ζητείται η εκτέλεση του Γρ. Λαμποβιτιάδη ως προδότη του απελευθερωτικού αγώνα του αλβανικού λαού. Ανακοινώθηκε τελικά πανηγυρικώς δια των χωνιών ότι ο προδότης της Αλβανίας γιατρός Γρ. Λαμποβιτιάδης θα εκτελεσθεί στο Τζαμαλή και καλούσαν όλους τους κατοίκους να παρευρεθούν εκεί. Και ήδη ξεχύθηκε στους δρόμους της πόλης όλο το μαινόμενο πλήθος. Η αγορά του Αργυροκάστρου γέμισε από τη μαύρη Τουρκιά. Αλητόπαιδα του βουνού, αποβράσματα της μισητής κοινωνίας του τουρκικού όχλου του Αργυροκάστρου. Ήρθαν οι δήμιοι από τα κελιά της λαϊκής ασφάλειας. Στη μέση ο μάρτυς ψύχραιμος και ακατάβλητος με το μέτωπο ψηλά, υπερήφανος ατενίζοντας περιφρονητικά το πλήθος, το οποίο κραύγαζε: «γρήγορα το λυτάρι στον προδότη», στου Τζαμαλή τον Μάιο του 1946 εκτελέσθηκε ο μάρτυρας. Ο ήρωας μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του διατηρεί την ψυχραιμία και όλο το μεγαλείο της ευγενούς ψυχής του. Και όταν επικεφαλής του αποσπάσματος τον ρώτησε για την τελευταία του επιθυμία, ο απτόητος Γρηγόριος, φώναξε στην ελληνική και αλβανική γλώσσα: «ΖΗΤΩ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ» Αυτά ήταν τα τελευταία του λόγια, τα οποία κάλυψε η ομοβροντία των δηλών και ποταπών τυράννων του. Η Δρόπολη και όλη η Β. Ήπειρος δεν θα λησμονήσουν ποτέ τον μάρτυρα τούτον της ελληνικής ιδέας. Ορθώς δε ο δήμος Ιωαννιτών ονόμασε μία οδό της πόλης: Οδός Γρηγορίου Λαμποβιτιάδου.
(Η περίληψη αυτή έχει αποσπαστεί από το βιβλίο του Νικόλαου Παπαδόπουλου « Η Δούβιανη της Βορείου Ηπείρου»).
wordpress.com
