Ο Μιχαήλ Α’ Κομνηνός Δούκας δολοφονήθηκε στο Μπεράτι το 1215

Γράφει

ο Λεωνίδας Παππάς

Ο Μιχαήλ Α’ Κομνηνός Δούκας, ιδρυτής του Δεσποτάτου της Ηπείρου, δολοφονήθηκε στο Μπεράτι το 1215.

Στην κεντρική πύλη του κάστρου σώζεται το μονόγραμμα του.

Η πόλη έχει φυσική οχύρωση, αφού περικλείεται από βουνά, με το πιο επιβλητικό από αυτά, το θρυλικό Τομόρι. Τα μόνα περάσματα είναι οι χαράδρες του ποταμού Οσούμ ή Άψος κατά το αρχαιότερον.

Πρώτος ιδρυτής της πόλης θεωρείται ο Κάσανδρος της Μακεδονίας (διάδοχος του Μ. Αλεξάνδρου) , ονομάζοντας την Αντιπάτρεια, προς τιμή του πατέρα του και περίφημου στρατηγού του Φιλίππου και του Αλέξανδρου Αντίπατρου.

Τα πλεονεκτήματα της πόλης δεν άφησαν αδιάφορη καμία από τις διοικήσεις που πέρασαν στα τελευταία 2.500 χρόνια.

Στα πρώτα χρόνια του Βυζαντίου, ονομάστηκε Πολχεριόπολης, προς τιμήν της συναυτοκράτειρας Πουλχερίας (399 – 453), αδερφής του Θεοδωσιου του Β’

Τον 9ο αιώνα που την κατέλαβαν οι Βούλγαροι, την ονόμασαν Βελιγράδι (Λευκή ή Όμορφη πόλη).

Αποτέλεσε σημαντικό κάστρο για το Δεσποτάτο της Ηπείρου. Ο πρώτος αρχηγός αυτού του κράτους, ο Μιχαήλ ο Α’ Κομνηνός Δούκας, δηλητηριάστηκε σε αυτό το κάστρο από έναν υπηρέτη του.

Το 1417 την κατέλαβαν οι Οθωμανοί.

Το 1455 ο Γεώργιος Καστριώτης απέτυχε να απελευθερώσει την πόλη, καταγράφοντας τη μοναδική του στρατιωτική ήττα.

Στις αρχές του 18ου αιώνα έγινε κέντρο πασαλικίου με τον πιο γνωστό από την ιστορία Κουρτ Πασά που δολοφόνησε τον Άγιο Κοσμά (1779).

Στον Αυτονομιακό Αγώνα του 1914, για λίγες μέρες η πόλη ελέγχονταν από τις δυνάμεις της Αυτονόμου Βορείου Ηπείρου.

Τον Οκτώβριο του 1944, στο Μπεράτι ιδρύθηκε η πρώτη προσωρινή κυβέρνηση του μετέπειτα δικτάτορα Ενβέρ Χότζα.

Σήμερα, με 60.000 κατοίκους, αποτελεί ένα από τα κέντρα των δώδεκα περιφερειών της Αλβανίας. Αποτελεί, επίσης, το κέντρο μιας εκ των τεσσάρων ιστορικών μητροπόλεων της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Παραδοσιακά, την πόλη την “μοιραζόταν” αρμονικά μουσουλμάνοι, ορθόδοξοι και μια μικρή κοινότητα Εβραίων.

Όλες οι ιστορικές περίοδοι χάραξαν έντονα το πέρασμά τους, προς τέρψη των ιστοριόφιλων.